İnce ne söyledi, Kürtler ne anladı?
Remzi BUDANCİR
POLİTİKA- Türkiye’de OHAL uygulamaları ve beraberinde getirdiği yasaklar en çok bölge illerini vurmuş durumda. Hakkari de bu kentlerden biri. Askeri hareketliliğin yoğun olduğu, operasyonların devam ettiği kentte, halk OHAL nedeniyle akşam saatlerinde sokaklarda özgürce yürüyemediğini, yayla yasakları nedeniyle köylerine bile gidemediklerini belirtiyor.
Hakkari coğrafi olarak dağlık alan. Irak Federal Kürdistan Bölgesi'ne sınır. Sınır ticareti, hayvancılık ve doğa turizmi temel geçim kaynağı. OHAL ile birlikte Hakkari coğrafyasının neredeyse tümü yasaklı bölge. Yaylalar kullanılmıyor, hayvancılık bitme noktasına geldi. OHAL, AKP tarafından ilan edilmesine karşın Kasım 2017 tarihinde Hakkari’ye giden Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, ‘Bahardan itibaren yayla yasaklarını kaldırıyoruz’ demişti. İlkbaharda kalkacağı söylenen yayla yasakları artarak devam etti. Hemen hemen her ay, köy ve yaylalarda operasyonlar gerekçe gösterilerek ‘özel güvenlik bölgesi’ ilan ediliyor. Halk, yayla yasaklarından, hükümetin güvenlikçi politikalarından dolayı iş yapamamaktan, hayatlarını idame ettirememekten yakınıyor.
Hakkarililer belediyelere kayyım atanması, belediye eş başkanları, seçilmiş milletvekilleri ve özellikle HDP’nin Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’ın cezaevinde bulunması nedeniyle kızgın, kırgın ve tepkili… Kentte geçim sıkıntısı derinden yaşansa da en çok siyasi talep ve tepkiler dile getiriliyor. Demirtaş’a özgürlük isteniyor, OHAL uygulamalarının son bulmasını talep ediliyor.
"DEVLET BİZE GÜVENMİYOR"
Askeri operasyonların sürdüğü kent, Hakkarililerin tanımı ile ‘açık cezaevi’. İşsizlik ve güvenlik kaygısının yoğun yaşandığı kentte halk kendilerine yönelik uygulamalardan şikayetçi. Buna hiçbir kentte uygulanmayan ‘Elektrik sayacı’ örneğini veriyorlar: "Devlet bize güvenmiyor. Diğer şehirlerde elektrik sayaçları evlerinin yanında... Ama burada sayaçlar elektrik direklerine asılıyor. Yasak getirip hayvancılığı öldürüyorlar. Fabrika kurmuyorlar. Sınır ticaretini yaptırmıyorlar. Dağlarımızı yasaklar nedeni ile doğa turizmine açmıyorlar. İnsanlar işsizlikten kahvehanelerde. Birde bizi kaçak elektrik kullanmakla suçlayıp kendilerince böyle bir önlem alıyorlar. Anlayacağınız Hakkarili olmak başlı başına sıkıntı" diyorlar.
YAYLA VE KENT MERKEZİNDE YASAK VAR
Yayla yasakları dışında kent merkezinde de yasaklar uygulanmaya başlandı. Seçim tarihinin açıklanmasının hemen ardından Hakkari kent merkezinde gösteri, miting, toplantı ve yürüyüş gibi birçok etkinlik 2 Mayıs’tan 31 Mayıs’a kadar yasaklandı. CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, valilik izni ile miting yapabildi.
İNCE KÜRTLERE DEĞİL, ERDOĞAN’A MESAJ VERDİ
Muharrem İnce, HDP’nin Cumurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’ı tutuklu bulunduğu cezaevinde ziyaret etmesinin hemen ardından gelmişti Hakkari’ye… Demirtaş ziyareti, Hakkarililer tarafından oldukça olumlu karşılanmış, HDP seçmeni de bir incelik yaparak mitinge katılmıştı… İnce konuşurken en çok ‘Selo başkana özgürlük’ sloganları atıldı. Muharrem İnce, Hakkari’de beraberlik ve kardeşlik mesajı verdi. Kürt sorununun var olduğunu kabul etti ancak net çözüm önerini ortaya koymadı. '3B’ formülü ile sorunun çözüleceğini söyledi. "Barışacağız, büyüyeceğiz, bölüşeceğiz" diyen İnce, Kürtlere değil, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bayrak mesajı verdi.
DEMİRTAŞ ZİYARETİNE HDP KİTLESİNDEN CHP’YE JEST
Halk mitinge katılsa da CHP’nin Kürt sorununa ilişkin politikasının söylemden öteye geçmemesine, milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasında rol oynaması gibi birçok konuda CHP’ye tepkili: CHP dokunulmazlıkların kaldırılmasına onay verdi. CHP’nin onayı ile bizim Genel Başkanımız Selahattin Demirtaş ve milletvekillerimiz cezaevine girdi. CHP onay vermeseydi Demirtaş bu gün içerde olmazdı. Bu yüzden onlara çok kızgınız. Tabi Demirtaş’ı ziyaret etmesi bizi sevindirdi. Bu adımlarını olumlu bulduğumuz için mitinglerine katıldık.
"CHP EZBERİNİ BOZMUYOR, KÜRT OYLARINI ALMASI ZOR"
CHP’nin yeni bir şeyler söylemesi, kendi ezberini bozması gerektiğini ifade eden Cengiz Şen, Muharrem İnce’nin sürekli tüketilen ‘barış’ ve ‘kardeşlik gibi kavramlar kullandığını ancak bu kavramların içini dolduramadığını söyledi. Muharrem İnce’nin Kürt meselesine nasıl bir çözüm getireceği noktasında muğlak olduğunu söyleyen Şen, şöyle konuştu: "Kürtlerin de bu noktada kafası karışık. Erdoğan’a oy vermeyecekler ama CHP’ye de oy verip vermeyecekleri konusunda kararsız olduğunu düşünüyoruz. CHP’nin, Kürtlere 100 yıllık bu yarayı nasıl çözebileceğine dair beyanat vermesi lazım. Biz bu güne kadar böyle bir şey duymadık. Bu olmadığı sürece CHP adayı da çok çekici olmaz.
"İNCE NET MESAJLAR VEREBİLİRDİ"
İnce, açık ifadelerle ‘Ben Türkiye’ye barışı getireceğim, Kürtlerin anadilde eğitim hakkını tanıyacağım. 100 yıldır yasaklanmış bir dili bir kültürü yaşatacağım. Bu yasakları ben kaldıracağım. Düşüncenin suç olmasına izin vermeyeceğim’ demiş olsaydı Kürt oylarını alabilirdi. Ama ne yazık ki CHP’nin buna aday olmadığını İnce’nin konuşmalarından görüyorum. Bu da aslında Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidar olarak muhalefetin çizgisini, muhalefetin manevra alanını kendisinin belirlediğini gösteriyor. Aslında muhalefet etmiyorlar. Cumhurbaşkanının ve hükümetin onlara izin verdiği kadar muhalefet ediyorlar.
"SEÇİM BARAJI YÜZDE 50’YE ÇIKARILDI"
Muhalefetin milletvekilliği seçimleri için HDP'yi dışarıda tutarak CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti ile yaptığı ittifaka da tepki var. HDP’nin baraj altına kalmasının Türkiye’ye kazandıracağı bir şey olmayacağını ifade eden Şen, şunları söyledi: 1980 darbesinden sonra, Kürt siyasetindeki tırmanışın önüne geçmek için yüzde 10 barajı getirildi. 7 Haziran 2015 seçimlerinde yüzde 10 bandının çok üstüne çıkıp, ana muhalefet olma ihtimalini kesmek için Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet aklı barajı yüzde 50’ye çekti. Sistem değişikliğinin Kürtler için yapıldığı tespitine katlıyorum. Madem insanların silahları bırakıp, siyaset yapmasını istiyorsanız onların önlerindeki setleri de kaldırmanız gerek. HDP’yi baraj altında bırakmak Türkiye’ye bir şey kazandırmaz. HDP’yi baraj altında bırakma meselesi MHP’nin zihniyetidir.
"MUHALEFET KÜRTLERE BİRŞEY SUNMAZSA DESTEK ALAMAZ"
Hakkari’de sadece iktidarın değil, muhalefetin de yürüttüğü politikalar eleştiriliyor. Muhalefet adaylarının ikinci tura kalması durumunda Kürt oylarını almalarının güç olduğu görülüyor. HDP’nin ‘sıfır baraj’ ittifakı dışında tutulmasını eleştiren Ayhan Demir, bunun ‘Kürtler evinde otursun’ anlamına geldiğini belirtiyor: Demir, "Kürtlerin dışında tutulduğu bir ittifakın Kürtlerden destek görmesi zor. CHP ne sunacak? Diyelim adayı ikinci tura kaldı. Kürtlerden nasıl bir gerekçe ile oy isteyecek? HDP diyelim ki ikinci turda CHP’nin adayını destekleme kararı aldı. Kürt tabanı buna ikna olabilecek mi? Muhalefetin bunu iyice düşünmesi gerekiyor" diyerek muhalefetin işinin zor olduğunu vurguluyor.
KÜRTLERDEN CHP’YE ŞARTLI DESTEK
CHP’den şu an için bir beklentilerinin olmadığını ifade eden Hakkarililer, Muharrem İnce’nin Hakkari’ye Erdoğan’a bayrak mesajı vermek için geldiğini, kendilerine dair bir şey bulamadıklarını ifade ediyor. Konuştuğumuz birçok HDP seçmeni, birinci turda Selahattin Demirtaş’a oy vereceklerini söylüyor. Demirtaş’ın ikinci tura kalmaması durumunda, CHP’yi destekleyebileceklerini belirten HDP seçmeni, "Sürece ve CHP’nin politikasına bakacağız. Eğer Kürt sorununu ‘Terör sorunu’ olarak adlandırırlarsa bizden oy beklemesinler" sözleri ile verecekleri desteğin atılacak adımlara bağlı olacağını vurguluyor. (ARTI GERÇEK)
