'Demiryollarında kullanılan teknoloji 1963 ile aynı'

Rıfat DOĞAN

ARTI GERÇEK - Ankara-Konya seferini yapan yüksek hızlı trenin sinyalizasyon hattı olmamasından kaynaklı olarak kılavuz trenle çarpışması neticesinde 9 yurttaş hayatını kaybetmiş, 86’sı da yaralanmıştı. Geçtiğimiz 8 Temmuz’da Çorlu’da yine yüksek hızlı tren, altı boşalan menfez nedeniyle devrilmiş, 25 yurttaşımız hayatını kaybetmişti. Üst üste gelen tren kazalarından sonra  gözler yüksek hızlı tren projelerine çevrildi.  

KULLANILAN TEKNOLOJİ 1963 TEKNOLOJİSİYLE AYNI

TMMOB’a bağlı Makina Mühendisleri Odası’nın (MMO) 2018 raporunda demiryollarında kullanılan teknolojiye dikkat çekildi. Raporda "Demiryollarında kullanılan teknoloji 1963 yıllarında kullanılan teknolojiyle aynı kalırken, kullanım kapasitesi de giderek küçülmektedir" tespiti yapılarak Türkiye’deki demiryolu uzunluğu hakkında şu bilgilere yer verildi:

"2013 yılı itibarıyla gelişmiş ülkelerden İtalya’da demiryolu ana hat uzunluğu 16 bin 752 km, İngiltere’de 16 bin 365 km, Fransa’da 30 bin 13 km iken ülkemiz demiryollarının yüksek hızlı tren hattı dahil toplam ana hat uzunluğu 9 bin 718 km'dir. Ülkemizin yüzölçümü ise sırasıyla bu ülkelerin yüzölçümlerinin 2,6; 3,2 ve 1,4 katıdır." 

TCDD’NİN TAŞINMAZLARI VARLIK FONU’NA DEVREDİLDİ

Raporda TCDD taşınmazlarının Varlık Fonu’na devredildiği hatırlatılarak demiryollarında yeniden yapılandırma sürecinin kanun tasarılarıyla birlikte sürdüğü, alınan kararlar doğrultusunda TCDD’ye bağlı birimlerin nasıl tasfiye edildiğine şu maddelerle dikkat çekildi:

- TCDD Meslek Lisesi, basım ve dikimevleri, çamaşırhaneler, kurum eczaneleri kapatılmıştır,
- TCDD hastaneleri önce SSK’ya sonra Sağlık Bakanlığı’na devredilmiştir,
- Haydarpaşa Limanı dışındaki bütün limanlar özelleştirme kapsamına alınmış, bu çerçevede Mersin, İskenderun, Bandırma, Derince ve Samsun limanlarının özel şirketlere devri tamamlanmıştır. İzmir limanlarının özelleştirilmesi süreci devam etmektedir,
- Eleman yetersizliği nedeniyle birçok istasyon ya kapatılmış ya da günün belirli saatlerinde hizmet verebilir hale gelmiştir,

TAŞERON SİSTEMİ YAYGINLAŞTI

- Birçok atölye kapatılarak işlevsizleştirilirken, kamu özel sektör işbirliği söylemleriyle buralara üretilen hizmetler için fabrikalar kurdurulmuştur,
- Kuruma yeni personel alınmaması nedeniyle kurumda çalışan personel sayısı hızlı bir şekilde eritilmiştir,
- Kamusal nitelik taşıyan pek çok hizmet taşeronlar eliyle yürütülmeye başlanmış ve hizmet alımı yaygınlaşmıştır,
- TCDD ana hatlarının %20’lik kesiminde hiçbir yolcu treni çalıştırılmamaktadır.

DEMİRYOLLARINDA ÇALIŞANLARIN SAYISI 2017 SONUNDA 17 BİNE KADAR DÜŞTÜ
Raporda yıllar içinde TCDD personelinin azaldığı, bu kapsamda izlenen bilinçli politikalarla 1959 yılında TCDD’nin çalışan sayısının 66 bin 595 iken, bu rakamın 2000 yılında 47 bin 212’ye, 2003 yılında 39 bin 23’e, 2014 yılında ise 25 bin 957’ye ve 2017 sonunda 17 bin 744’ye düştüğü kaydedildi.

TÜRKİYE KAZALARDA AVRUPA’DA BİRİNCİ

"Çarpışmalar, deraymanlar ve diğer kazalar olarak nitelendirilen kazalar kategorisinde 2007 yılında Türkiye toplam 157 kaza ile Avrupa birincisi konumundadır" ifadelerinin yer aldığı raporda "Türkiye’den sonra 44 kaza ile İngiltere, 36 kaza ile Almanya, 18 kaza ile İtalya ve Avusturya gelmektedir. 2007 yılı istatistiklerine göre demiryolu araçlarının raydan çıkması anlamına gelen "deraymanlar"a bağlı olarak 89 kaza ile Türkiye’nin yine birinci sırada olduğu; Fransa ve Hollanda gibi ülkelerde raydan hiç çıkılmadığı; İngiltere’de 19, Avusturya’da 13, Almanya’da 11, İtalya’da 9, İspanya’da 4, Belçika’da 1 kez kaza yaşandığı görülmektedir. Çarpışmalara bağlı kazalarda Türkiye dördüncü sırada, diğer kazalarda ise birinci sıradadır. Toplam kaza sayısında da ülkemiz 394 kazayla 24 Avrupa ülkesi içinde ilk sırada yer almaktadır" dendi. 

TÜRKİYE DEMİRYOLU İLE YOLCU TAŞIMADA SONDAN BİRİNCİ

Raporda TCDD istatistiklerinde 2007 yılından sonra ülkelere göre kaza kıyaslamalarının yapıldığı tablonun bulunmadığı, altyapı sorunlarının tipik bir göstergesi olan deraymanlarını 2014 yılında 10 kez yaşandığı belirtilerek "Son altı yılın en düşük rakamı olmasına karşın yol güvenliği en yüksek taşıma türü olarak kabul edilen ve son yıllarda yüksek ölçekli yatırımlar yapılan demiryollarında bir yılda 10 kez raydan çıkılması önemli bir soruna işaret etmektedir" tespitlerine yer verildi. 

MMO raporunda Türkiye’nin 13 Avrupa ülkesi arasında demiryolu ile yolcu taşımasında %4,4 oranıyla sondan birinci sırada yer aldığı ifade edildi.