Müteahhitin ödeyemediği krediyi de vatandaş ödeyecek

İktidarın ‘5 kuruş harcamadan yaptırıyoruz' dediği köprü, tünel ve otoyol gibi mega projelerin garanti ödemeleri yetmedi, mega müteahhitlerin dış borçlarına verilen garantiler de tırmanışa geçti.

Araç geçse de geçmese de müteahhitlerine garanti para ödenen Avrasya Tüneli, 3'üncü Köprü ve Osmangazi Köprüsü dahil yedi ayrı mega projeyi yapmak için müteahhitlerin yurt dışından aldığı kredi borçlarına karşılık devletin üstlendiği garanti yükü 15 milyar 439 milyon dolara (Yaklaşık 82 milyar TL) yükseldi.

Müteahhitler bu kredileri öderlerse sorun yok. Ancak ödeyemezlerse tüm borç devlete, dolayısıyla vatandaşın sırtına yüklenecek.

Köprü, tünel, otoyol, havaalanı, şehir hastanesi, elektrik santrali gibi büyük projeleri yap-işlet-devret ya da yap-işlet- kirala gibi kamu özel işbirliği (KÖİ) yöntemiyle yapan müteahhitlerin kamuya yükü günden güne artıyor. Devlet, bu projeler için müteahhitlere garanti paralarını dövizle ödüyor.

Dolayısıyla döviz arttıkça müteahhitlerin kasasına daha fazla TL giriyor. Garanti ödemelerinin vatandaşa yükü günden güne artarken, bir yandan da bu müteahhitlerin projeleri yapmak için yurt dışından bulup getirdikleri dövizli kredilerin devlete olan garanti yükü artıyor.

DEVLET KREDİLERE GARANTİ VERDİ

Mega projeleri yapacak olan müteahhitlerin büyük çoğunluğu, kredi için gittiği yurtdışından eli boş döndü. Kreditörler ‘ya ödeyemezseniz' deyip müteahhitlere kredi vermedi. Bu yüzden projelerin bir bölümü yarım kalacaktı ki, müteahhitlerin alacağı borçların devlet tarafından üstlenilmesi formülü bulundu.

Böylece yasalar değiştirildi, müteahhitlerin mega inşaatları yapmak için yurt dışından bulup getirdiği kredilerin Türkiye Cumhuriyeti devleti tarafından resmen üstlenilmesine karar verildi. Sözcü gazetesinde yer alan habere göre, devlet garantisi verilince müteahhitlere bir anda kredi aktı. Düzenleme ile devlet de ağır bir borç yükü altına girdi.

YEDİ PROJE İÇİN 82 MİLYAR LİRA

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın yayımladığı resmi verilere göre, 2012 yılından bugüne kadar, müteahhitlerin 7 projeyi yapmak için yurt dışından getirdiği 15 milyar 439 milyon dolarlık kredi borcu devlet tarafından resmen üstlenildi. Müteahhidi ödemezse devlet tarafından ödenecek bu borçlar bugünkü kurlarla yaklaşık 82 milyar lirayı aşıyor.

Döviz borçları devlet tarafından üstlenilen projeler arasında 3'üncü Köprü, Avrasya Tüneli, Osmangazi Köprüsü ve İzmir'e kadar uzanan otoyol, Kuzey Marmara Otoyolu'nun çeşitli kesimleri, Ankara-Niğde Otoyolu ve Çanakkale Köprüsü bulunuyor. Firmalar yeni ya damevcut projeleri için yurt dışında kredi bulabilirlerse devlet o kredileri de üstlenmek zorunda kalacak. (EKONOMİ SERVİSİ)