'Yolsuzlukta Telekom bir, 3. Havalimanı iki'
CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, 3. Havalimanı inşaatı ile ilgili parti genel merkezinde basın toplantısı düzenledi.
Erdoğdu, hem zamanında yer teslimi yapılmayarak hem de havalimanı kotu düşürülerek bir inşaat usulsüzlüğü yapıldığını vurgulayarak, "Haksız tutar 4 milyar 590 milyon avrodur. Bunun Türk Lirası karşılığı 32 milyardır. Bu da kamu bütçemizin yaklaşık yüzde 5'ine denk gelmektedir. Biz, Türk Ceza Kanunu'nun 236. maddesine göre, bu müteahhit ekibi ve ne yazık ki siyasi talimatla bu suçu ortak edilen kamu görevlileri hakkında suç duyurusunda bulunacağız" diye konuştu.
Yer teslimi yapılmadığı için hem inşaat hem işletme süresinin 2 yıl haksız olarak kamunun aleyhine, işletmecilerin lehine uzatıldığını anlatan Erdoğdu, bununla 2 milyar 90 milyon avronun halkın cebinden alınarak, bu müteahhitlerin cebine konulduğunu savundu.
Telekom ihalesinden sonra en büyük yolsuzluğun 3. Havalimanı ile gerçekleştiğini söyleyen Erdoğdu, söz konusu miktarın 4 milyar 590 milyon avro, 32 milyar TL olduğunu söyledi.
Bu havalimanının inşaat süresini takiben, 25 yıllığına ihale edildiğini belirten Erdoğdu, 3 Mayıs 2013'te ihalesi yapılan havalimanının yer tesliminin iki yıl sonra gerçekleştiğini ifade etti. Bu ihale yapılırken öngörülen yatırım bedelinin 7 milyar 354 milyon avro olduğunu belirten Erdoğdu, ihalenin en büyük bedelini hafriyat ve dolgu malzemelerinin oluşturduğunu, havalimanı yerleşkesinin 90 metre yükseltilmesi için ihale yapılmasına rağmen, sonradan bunun 60 metreye düşürüldüğünü ileri sürdü.
Erdoğdu, konuşmasına şöyle devam etti:
YER TESLİMİ GECİKMESİNDEN 2.090 MİLYON AVRO ZARAR
3. Havalimanı ihalesi 3 Mayıs 2013’de yapılmış olmasına rağmen yer teslimi ihaleden 2 yıl sonra 1 Mayıs 2015 tarihinde yapılmıştır. İhalenin 25 yıllığına yapıldığı hem inşaat süresinin hem işletme süresinin ihale sonrası hemen başlaması gerekirken ve İGA’nın inşaat sonrası hemen başlaması gereken yıllık 1,045 milyon avro kira ödemesi gerekirken bu geç teslim dolayısıyla hem 2.090 Milyon avro kira ödenmemiş, hem 2 yıl geç teslim dolayısıyla öngörülen geç teslim cezası ödenmemiş hem de işletme süresi 2 yıl uzamış olmaktadır. Yer tesliminin geç yapılması dolayısıyla devlet hazinesi en az 2.090 milyon avro zarara uğratılmıştır.
YATIRIM İLE GERÇEKLEŞME ARASINDA 2.5 MİLYAR AVRO FARK VAR
3. havalimanı ihalesine göre 1. Etabı 7.354 milyon avro olmak üzere toplam yatırım bedeli 10.247 milyon avro olarak belirlenmiştir. 3. Havalimanı inşaatının en önemli belirleyicisi olarak Havalimanını deniz seviyesinin 90 metre üzerine yapılması kararlaştırılmıştır. Ancak ihale sonrası yapılan değişiklikle havalimanı kotu 60 metreye düşürülmüştür. 3 Havalimanı inşaatı sırasında havalimanı kotu, pist koordinatları ve dolgu alan ve teknikleri gibi ihaleye esas inşaat maliyetlerini kökten değiştiren master plan değişiklikleri yapılmış ve bu değişiklikler sonucunda Sayıştay tespitlerine göre 7.354 milyon avro yatırım bedeli 5.991 milyon avroya düşmüş ve böylece yatırım tutarı 1.354 milyon avro azalmıştır. Bizim tespitlerimize göre yatırım tutarı ile gerçekleşme arasında 2,5 milyar avroluk bir fark bulunmaktadır. Bu durum ihale şartlarının ihale sonrası değiştirilerek haksız kazanç yaratılması anlamına gelmektedir.
İGA CEO’SU DARP EDİLDİ, GÖREVDEN ALINDI
İnşaat maliyetlerinde yaşanan bu usulsüzlüklere itiraz ederek bütçeleri ve hakedişleri imzalamayan İGA Eski CEO’su Yusuf Akçayoğlu’nun önce darp edildiği daha sonra görevden uzaklaştırıldığı bilgisi bizlere ulaşmıştır.
TELEKOM’DAN SONRA EN BÜYÜK YOLSUZLUK
Zamanında yer teslimi yapılmayarak 2,090 milyar avro, havalimanının kotu (yüksekliği) ve pist yerlerinde ihale şartnamesine aykırı değişiklik yapılarak 2,5 milyar avro olmak üzere toplam 4 Milyar 590 milyon avro kamu zararı oluşmasına ve bu tutarın yapımcı şirketlere haksız olarak aktarılmasına sebep olunmuştur. Yapılan yolsuzluğun TL karşılığı yaklaşık 32 Milyar TL olup Türkiye kamu bütçesinin yaklaşık yüzde 5’i kadardır. Bu tutar TÜRKTELEKOM özelleştirme ihalesi sonrasında bizim tespit edebildiğimiz en yüksek tutarlı yolsuzluktur.
GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU İŞLENDİ
Yukarıda bahsettiğim yolsuzluklar Sayıştay raporlarında tespit olarak yer almasına rağmen gereği yerine getirilmemiş ve suç duyurusunda bulunulmamıştır. Bu durum başta Sayıştay Başkanı olmak üzere tüm Sayıştay yetkilileri açısından Türk Ceza Kanunu’nun 257. Maddesinde tanımlanan Görevi Kötüye Kullanma suçunu oluşturmaktadır.
İstanbul 3. havalimanının 29 Ekim 2018 tarihinde güvenli ve tam bir biçimde açılması mümkün değildir. 31 Aralık 2018 tarihine yetiştirilmesi çok zor görünmektedir. Bu sebeple İstanbul 3. Havalimanı için bir "Soft Openning" yapılması yani havalimanının açılış sonrası bir tür test havalimanı olması kaçınılmazdır. Bu gecikme dolayısıyla ödenmesi gereken kiraların hukuki sorumluluğu THY’nin üzerine yıkılmak istenmektedir. Milli bayrak taşıyıcısı THY İGA Şirketi tarafından hukuki ve mali olarak resmen dövülmektedir.
UÇUŞ GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ KUŞKULAR VAR
Havalimanı inşaatı öncesi yeterli miktarda araştırma yapılmadığı için havalimanının uçuş güvenliği ile ilgili ciddi kuşkularımız vardır. Havalimanı yapılan arazi eski maden sahası olup zemin "Pasa" tabir edilen çürük zeminden oluşmaktadır. Bu durum 3. Havalimanında ciddi bir çökme riski doğurmaktadır. Havalimanının bulunduğu yerde yeterli hava ölçümleri yapılmamıştır. Ayrıca havalimanı kuş göç yolları üzerinde bulunmaktadır. Bu sebeple havalimanında özellikle kış aylarında çiğ ve dönen rüzgarlar ve kuş sürüleri tehdidi bulunmaktadır. Bu durum uçuş güvenliği açısından sorunludur. (EKONOMİ SERVİSİ)
