'İdari hakimlik düzenlemesiyle iktidarın yargıya baskısı artacak'

Nalin ÖZTEKİN

ARTI GERÇEK - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan 703 sayılı KHK’yle yargıya ilişkin değişiklikler yapıldı. Öne çıkan kararlardan biri de 4 yıllık fakülte mezunlarının bölüm fark etmeksizin idari hakimlik yapabilmesi oldu. Konuya ilişkin  Artı Gerçek’e konuşan görevinden ihraç edilmiş hakim Zeynep Mercan bu uygulamanın yargıdaki iktidar baskısını ve yönlendirmesini arttıracağını söyledi.

703 sayılı uyum KHK’si içerik maddeleriyle birlikte tartışılmaya devam ediyor.  Yeni düzenlemeye göre 4 yıllık fakülte mezunları hukuk eğitimi almadıkları halde hakim olabilecek ve kamudan doğan zararların konu olduğu idari mahkemelerde yargılama yapabilecek. Yaşanan bu değişim birçok soru işaretini de beraberinde getirdi.. 15 Temmuz sonrası görevinden ihraç edilen hakim Zeynep Mercan bu uygulamanın yaratacağı olumsuz sonuçlara dikkat çekerek, "Kişinin tarafsızlığını bağımsızlığını ve hukuk etiğini bir arada tutabilmesi için bir alt yapısının olması gerekiyor. Bu madde büyük sıkıntıları beraberinde getirecek. Dosyalara insan hakları veya hukuk sosyolojisi çerçevesinde bakabilme yeteneği olmayan kişiler bakacak. Bu hakimlerin vereceği kararlar etkiye açık olacaktır " dedi.

"SİYASAL İKTİDARA KARŞI ZAYIF OLACAKLAR"

Mevcut düzende dahi yargılamaların tarafsız ve bağımsızlığının güvenilir olmadığını söyleyen Mercan, "Farklı bir fakülteden mezun kişinin kendinden emin bir duruşu olmayacak çünkü bilgi eksikliği olduğu için muhakeme yeteneğine de sahip olamadığı için dışarıdan gelecek baskılara ve yönlendirmeye daha açık olacak. Bu da en olmaması gereken ilk şart.. Yargı etiği ilkelerine göre temel hukuk eğitiminden idealinden uzak kişilerin göreve gelmesinin sıkıntılarını açık göreceğiz. Farklı fakültelerden mezun olmuş hakimler de yetersiz olduğunu hissedecek. Böylece dışarı etmenlere ve siyasal iktidara karşı daha zayıf olacaklar" şeklinde konuştu.

HAKİMLİK İÇİN MUHAKEME YETENEĞİ, HUKUK EĞİTİMİ ŞART

İdari hakimler ihraç, görevden uzaklaştırma, kınama cezası gibi kamudan doğan mağduriyetlere ilişkin davalara bakıyor. Bu yargılama süreçlerinin hukukçular tarafından yapılması gerektiğine işaret eden Mercan "Her şeyden önce muhakeme yeteneği olması lazım hukuk fakültesi bunu arttıran katkı sağlayan bir yer. Genel kamu hukuku, hukuk etiği, insan hakları hukuku açısından yetkin kişiler olması lazım" dedi.

"İNSAN HAKLARINA NE KADAR SAHİP ÇIKACAKLAR"

Düzenlemenin önceki halinde idari hakimler’in yüzde 70’i hukuk fakültesi mezunlarından yüzde 30’u ise idari iktisadi bilimler fakültesi mezunlarından seçiliyordu. Fakat idari iktisadi bilimler eğitiminde yoğun hukuk bilgisi eğitiminin verilmesi  ve uygulamada kota bulunması nedeniyle herhangi bir tedirginlik yaratmıyordu. Fakat şu an da temel hukuk eğitimi almamış kişilerin yargılama yapacak mekanizmalarda bulunması tedirginlik yarattı. Mercan bu duruma kendi yaşadıklarından yola çıkarak  "Benim ihraç davam şu an idari Danıştayda.. Mesela benim ihraç davama kim bakacak ben ona ne kadar güven duyacağım. Onun insan haklarına, hukukun temel ilkelerine sahip çıkacağına ne kadar güven duyacağım" sözleriyle tepki gösterdi.