Bu yaz Rusya halkında ülke için hayırlı bir tarafı bulunmayan psikolojik kırılma yaşandı. Rusya hükümetinin açıkladığı ve devlet başkanının onayladığı emeklilik yasası toplum ve politik elitler arasında karşıtlık yarattı öyle ki Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin’in sesi bile insanları rahatsız etmeye başladı.

Emeklilik yaşının yükseltilmesi projesinin açıklanması Rusya için dönülmez bir noktanın anı olarak sayılabilir. Bu noktadan sonra toplumda psikolojik kırılma yaşandı ve toplumun iktidara ilişkin bakışında olumsuz bakış oluştu. Mesele son 10 yılda gelişen ekonomik sorunlar ve toplumsal gerginlikler değil.

Bunun bizzat sorumlusu iktidardır. Emeklilik reformu konusundaki açıklamalarıyla topluma iktidar çevreleri ve halk arasındaki mutlak düşmanlığın kesinliğini kavrattılar. Şu anda toplumdaki gerginliği ölçen sosyolojik araştırmalar bile yaşanan değişimin resmini tam anlatamıyorlar. Formalite ölçümler bazı gelişmeler sonucunda dönüşü olmayan değişim yaratan duygusal tepkiyi ölçemezler.

Daha önce nüfusun çoğunluğu iktidarı sevmiyordu ama bu iktidarı en az kendisinin ayyaş akrabası olarak algılıyordu. Herkes iktidarın çetelerden, dolandırıcı ve hırsızlardan oluştuğunun bilincinde idi ama bu bir protestoya dönüşmüyordu. İnsanlar işte evet bunlar dolandırıcı ve hırsızdır ama ne yapalım benim kuzen te dolandırıcı benim amcaoğlu ise katildir diyordu. Ben bundan rahatsızım, utanıyorum ailemden dolayı ama ne yapalım böyledir işte. İktidara yaklaşım kendi ailesinde yaşayan alçaklar ve aşağılık kimlere olan yaklaşım gibi idi. Bunlara karşı bir şey yapılamaz gibi idi.

Şimdi ise bu değişti. Rusya halkı iktidarı sadece kötü bir şeymiş gibi algılamakla kalmayıp kendisi için tehlike ve düşmanlık besleyen bir şey gibi algılıyor. İktidarı uzaydan gelen, anlaşılmaz, bu dünyadan olmayan ve herhangi bir empati kurulması mümkün olmayan işgalciler gibi algılıyor. Bu insan davranışlarında büyük değişimlere götürecek olan psikolojik bir kırılmadır.

Ama halkın bu rahatsızlığının nasıl bir biçim alacağını öngörmek ve tahmin etmek şu anda mümkün değil.

Bu öngörülemeyen, küçük olaylar sonucunda gelişen bir şey de olabilir. Diyelim ki bir memur bir yaşlı kadına hakaret etti, bir politikacının arabası bir köpeği ezdi ve benzeri şeyler sonucunda gelişen büyük sarsıntılar olabilir. Bu nasıl başlayacak ve nasıl bitecek şu anda bunu öngörmek mümkün değil ama şimdiden bile bu toplumun eski 2017'nin sonbahar toplumu bile olmadığı, bambaşka bir topluma dönüştüğünü söyleyebiliriz.

Tabii ki iktidarın tepkisini öngörebiliriz. İktidarın davranışı çok kolay analiz edildi çünkü iktidar neye uğradığını anlamadı. İktidar son 20 yılda nasıl davranıyordu ise şimdi de aynı tarzda devam edecek çünkü kendi uygulamalarının niye böyle karşıt bir tepki yaratığını anlamıyorlar. Bu davranış Rusya Devlet Başkanı bu reformu desteklediği andan itibaren anlaşıldı. Uzmanlar Putin’in yaptığı yumuşamaları tartışıp dururken vatandaş kendisi için gereken sonuca vardı bile.

Başkanın ne dediğini halk umursamıyor. Çünkü o halk nezdinde nasıl ki eskiden sempati yaratıyordu ise şimdi de aynı derecede rahatsız ediyor. Eskiden halkın düşündüğünün tersi yönde açıklamalar yapmasına rağmen halk ona sempati ile bakmaya devam ediyordu. Onun her türlü açıklamasını affediyorlardı. Şimdi ise tam tersi, hatta sesinden bile rahatsız olmaya başladılar.

Sosyologlar toplumdaki kaygı ve tedirginlik derecesinin yükseldiğini belirledi. Pahalılaşmadan tutalım işsizliğe kadar tüm sorunlara karşı tedirginlik son yılda üç kat yükselmiş ki bu en son 1998'de yaşanan default döneminde teyit edilmişti.

İktidar ülkeyi var olan krizden çıkarmak için girişimlerde bulunmak yerine halktan gerçek durumu gizlemek için her şeyi yapıyor ve bu kötüleşmeyi zamana yayarak geniş kesimlere fark ettirmemeye çalışıyor.

Rusya ne zaman krizden çıkacak sorusuna doğru cevabı vermek gerekirse o cevap bu yaklaşımla krizden hiçbir zaman çıkılamayacağıdır.