Meksika Başkanı Obrador, emrindeki uçağı satacağını açıklayıp artık tarifeli uçarken herhalde ülkesinin imajını mahvedeceğini (!) düşünemedi.

Oysa bizim devletimiz, dünyanın en lüks uçaklarından biriyle fır fır uçacak kadar güçlü. Malum, Cumhurbaşkanı (Başkan?) Erdoğan, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani'nin Türkiye’ye Boeing 747-8 tipi uçağı "hibe" ettiğini açıkladı.

Erdoğan, 400 milyon dolarlık "hibe"yi sorgulayacak olanları mahkemelerde süründürmekle tehdit ettiğinden olsa gerek, fazla da ses çıkmadı.

Yabana atılır bir tehdit değil, ne de olsa artık mahkemeler, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı memurluklara döndü...

Ne var ki Türkiye’ye (Erdoğan’a?) hediye lüks uçakla ilgili yanıtlanması gereken pek çok soru var. Zira Dünya’nın hiçbir ülkesi, bir başkasına jest olsun diye 400 milyon dolarlık hediye vermez. (Not: Uçağın donanımsız değeri 400 milyon dolar.)

Muhakkak bir karşılığı olur; ister parayla ister başka şekillerde...

Üstelik Katar, daha geçen ay 15 milyar dolar yatırım yapacağını duyurmuş, iki ülke arasında 3 milyar dolarlık swap anlaşması yapılmıştı.

Saray taklacıları, sanki bu alışveriş karşılıksızmış gibi zil takıp oynadı: Ekonomik sıkıntıları büyüyen Türkiye’nin imdadına "dostları" yetişmişti!

Oysa aynı günlerde Körfez fonlarına hukuki danışmanlık yapan Sinan Civriz, Katar yatırımlarının enerji, gıda ve gayrımenkulde olacağını açıklayıp şöyle demişti:

"İstanbul ve Türkiye'nin birkaç farklı şehrinde arsa alacaklar."

Velhasıl Katar, Erdoğan’ı çok sevdiği için değil, ciddi darboğaza giren Türkiye’nin sermayesi ucuza kapamak için fırsattan istifade ediyor. Peki uçağa karşılık neler tahsis edildi? Öğrenebilecek miyiz?

HİBENİN BELGESİ VAR MI?

Jumbo jet gibi lüks bir hediyeyi kabul etmek sorun, zorluklar içinde bir dönemde satın almak ayrı sorun...

Erdoğan "şahsıma değil, TC’ye hibe edildi" diye kendini savunsa da sonuç değişmiyor: Devletler arası ilişkilerde hediye ve hibe işleri, belli kurallar ve limitler çerçevesinde olur. Yetmez, yargı, sivil toplum ve medya tarafından denetlenir.

Devlet memurlarına verilen hediyeler, kayıt altına alınır. Misal, Körfez ülkesi kralları, prenslerinin İngiliz siyasetçilere verdiği bin ila 8 bin dolar arasındaki hediyeler (havyar, Rolex saat) tartışmalar koparmış, hem değer olarak yüksek, hem ahlaken yanlış bulunmuştu.

Bizde de siyasetçilerin aldığı pahalı hediyeler bir zamanlar basında tartışılırdı. Şahsa mı, devlete mi hediye kısmına dair bir hatırlatma:

Eski Cumhurbaşkanı Gül, makamından ayrılırken kendisine verilen hediyeleri "müzede sergilenmek" üzere götürdü.

Hibeye gelince... Uzmanlar, Türkiye’ye hibe edilen savaş uçakları, gemilerinin devletlerarası anlaşmaya tabi olduğunu belirtiyor.

Bu durumda Başkanlık uçağı hibeyse, kayda nasıl geçti?

Öte yandan, jumbo jetin satın alındığına dair önemli iddialar var...

Fransız basınında "Katar emiri, Boeing 747 model lüks uçağını, bilinmek istemeyen bir devlet başkanına satıldı" denildi.

CHP’li Gaye Taşcıer, uçağın 9 Eylül'de satın alındığını açıkladı: Katar Emiri'nin satış için yetkilendirdiği İsviçre merkezli firmaya ulaştık. Satış yetkilisi B747-8 model uçağın satıldığını teyit etti. Ayrıca sitelerinde uçağın satıldığı bilgisi de var."

Türkiye’nin süper jumbo jet olarak da bilinen 747-8 sevdası yeni değil. Geçen yıl THY, sekiz adet 747-8i satın almak için masaya oturmuştu.

Ancak Mart 2018’de Boeing’den 7 milyar dolara, 30 adet Dreamliner satın alındı.

ERDOĞAN’IN UÇAK FİLOSU

Erdoğan’a, pardon Türkiye’ye hibe edilen VIP 747-8’e gelince... Dünyada 11 tane sipariş edilmiş. Üç tanesi Katar’da, diğerleri Brunei Sultanlığı, Kuveyt, Fas, Umman ve BAE’de. İki tanesi ABD hükümetinin, biri adını açıklamayan Hong Konglu işadamının.

Sadece bu tabloya bakmak bile pek çok şey anlatıyor. Zengin Körfez ülkeleri ve uçağı bizzat üreten ABD ile Türkiye’nin ekonomik büyüklüğünü, gayrı safi milli hasılasını, kaynaklarını karşılaştırmak, yeter...

Neymiş? Türkiye’nin C.başkanı herşeyin en büyüğünü, en ihtişamlısını hak edermiş.

İyi de Reis aç değil, açıkta değil. Uzun menzilli uçak sıkıntısı da yok.

Meşhur TC-ANA (Airbus A319 tipi) hangarda duruyor. ANA’nın menzilinin okyanus aşırı uçuşlarda yetersiz kaldığı ve "ihtiyaçlara cevap veremediği" iddiasıyla Erdoğan için geniş gövdeli, uzun menzilli Airbus 330-200 tipi, TC-TUR alınmıştı.

Ancak Erdoğan, son zamanlarda resmi ziyaretlerde Airbus A340-500 tipi, TC-CAN kuyruk tescilli uçağı kullanıyordu.... Bir zamanlar Tunus’un devrik liderinin kullandığı bu uçak ortada kalınca THY, VİP filosuna katmıştı.

TC-CAN, belki kötü şöhretinden, belki artık yeterince lüks bulunmadığından, Nisan 2018’de satıldı. Cumhurbaşkanı’nın ve devletin kullanımına amade VIP filosunu merak edenlere...

BAŞKANLAR VE LÜKS UÇAKLARI

Dünyanın en pahalı uçaklarını hangi devlet başkanları kullanıyor diye merak ettim. Bizimki henüz girmedi, ancak liste yenilendiğinde Suudi Arabistan Kralı’yla yarışacak. Hamdolsun. Türkiye’m, dünyanın en pahalı başkanlık uçaklarından birine sahip artık.

Listenin bir numarasında, Meksika devletinin 600 milyon dolarlık Boeing 787-8 Dreamliner’ı vardı. Ancak iki ay önce başkan seçilen Obrador, binmeyi reddettiği uçağı satacağını açıkladı. Artık tarifeli uçakta seyahat ediyor.

İki numarada Suudi Arabistan Kralı Abdullah’ın kullandığı, beş odalı, mermer döşeli buhar odası bile bulunan yarım milyon dolarlık Boeing 747 var (Çıplak değeri 228 milyon dolar). Üçüncü, Suudi Prensi’nin uçan beş yıldızlı otele benzetilen Airbus 380’i. 500 milyon dolar.

Bir başka lüks uçak sevdalısı, Zimbabve’nin yolsuz, zalim dikatörü Mugabe. Boeing 767’sinin değeri 400 milyoncuk.

ABD Başkanları’nın kullandığı meşhur Airforce One, 325 milyon dolarlık Boeing VC-25. Diğeri, aynı fiyattaki 747-200 B..

Milyonlarca dolar değerindeki jetlerin bir başka sorunu, aşırı yakıt tüketimi. Boeing 747 tipi bir uçak, bir saniyede 1 galon (yaklaşık 4 litre) yakıt harcıyor. 10 saatlik bir yolculukta tüketim, 150 bin litreye ulaşıyor.

Bu hesaba, motor ısınına kadar ve kalkış esnasında yakılan yakıt dahil değil. Tevekkeli değil, jumbo jetler petrol zengini monarşilerin gözdesi.

Eyyy Türkiye basını! Yeni uçağının ne kadara mal olduğu, neye karşılık elde edildiği, içine ne kadar masraf yapıldığı kadar, ne kadar benzin harcadığını sorgulamamak da birinci göreviniz olsun!