Erdoğan, Putin’in ‘Büyük Rusya’ oyununa teslim mi oldu?

Geçtiğimiz hafta Britanya’nın artık sadece İnternet üzerinden yayın yapan Independent gazetesi ve Bloomberg TV’nin internet sayfalarında Türkiye-Rusya ilişkilerinde arabuluculuk yapan gizemli bir isim üzerine bir analiz yayınlandı. Henri Meyer ve Onur Ant, Alexander Dugin ve onun kapalı kapılar ardındaki ilişkilerini İngilizce olarak kaleme aldılar. Hem bu gazetecilerin yazısından hem de diğer medya organlarından bir derleme yaptık. Ortaya çıkan sadece Alexander Dugin portresi olmadı, Türkiye'nin nasıl bir  oyunun parçası haline getirildiğinin izlerine ulaştık.

Bir çok kişi ona kızıl sakalları ve Devlet Başkanı Putin üzerindeki etkisi nedeniyle Rusya’nın yeni "Rasputin"i diyor. Rusya’nın dış politikasını şekillendirmede aracılık yaptığı iddia ediliyor. Koyu bir Ortodoks ve Slav milliyetçisi. Büyük Rusya hayalleri kuruyor. Bu isim sadece Türk dış politikasına değil, iç politikaya sihirli dokunuşları nedeniyle özellikle de AKP ve Vatan Partisi tarafından yakından tanınıyor. Hatta Erdoğan–Perinçek ikilisini yakınlaştıran, Perinçek’in bizim görüşlerimiz iktidarda dediği fikir adamının aslında faşist Dugin olduğu söyleniyor. Kasım 2016’da AKP’nin Meclis grup toplantısında Başbakan Binali Yıldırım’la fotoğrafları boy boy medyada yer almış. Vatan Partisi’nin özellikle eski asker kanadıyla yakın ilişkileri var, sık sık Ulusal TV’ye ve TRT’ye konuk oluyor. Türk medyasına verdiği demeçlerden toparladığımız bazı görüşleri özetle şöyle:

"ABD’nin planladığı şekilde değil, Rusya ve Türkiye olarak kendi Kürt planımızı oluşturmalıyız. Kendi Avrasyalı Ortadoğu’muz konusunda genel bir plan geliştirmeliyiz. İran, Türkiye, Rusya ve gerçek Araplar burada olmalı, ABD ve NATO olmamalı. Ortadoğu problemini çözmenin tek yolu bu."

"Biz Rusya olarak, Türkiye’nin Amerika güdümündeki NATO ve AB’den uzaklaşmasını ve kurulacak Avrasya bloğunun karar vericilerinden birisi haline gelmesini arzu ediyoruz. (15 Temmuz) Bu başarısız kalkışmayla görüldü ki Amerika, Türkiye’nin müttefiki gibi değil onu işgal etmek için yol arayan bir güç gibi davranıyor."

TÜRKİYE’YE HALİFELİK VAADİ

"Avrasya Bloğunun oluşmasında din, birinci planda değildir. İttifak içinde olduğumuz İran, Şii dünyasının lideri konumundadır. Amerika’nın İslam dünyasını kontrol etme projesine karşı çıkan denge unsuru olması açısından Şiilik, Rusya’nın menfaatlerine en uygun akım olarak görülmekte ve desteklenmektedir."

"Ancak Şiilik ve Sünnilik arasında kesin bir çizgi vardır ve İran’ın Sünni İslam alanlarına etki etmesi bu ayrım sebebiyle mümkün değildir. Bu sebeple Amerika etkisi dışında bir Türkiye’nin Sünni İslam aleminin liderliğini alması, halifeliğini yapması, Rusya’nın desteklediği ve bu desteği her alanda göstermekten çekinmeyeceği bir durumdur."

"Sünni İslam’ın yaşandığı ülkelere Amerikan yanlısı Vahabilik ve Selefilik akımının etki etmesindense, Sünni Türkiye halifeliğindeki bağımsız bir Sünni İslam alemi Rusya’nın çıkarları ile örtüşmektedir. Bu sebeplerle Rusya, Türkiye’nin İslam halifeliği fikrini tam olarak desteklemektedir."

DUGİN 15 TEMMUZ’DA ANKARA’DAYDI

İşte kısaca böyle özetleyebildiğimiz görüşlerin sahibi Alexander Dugin’in 15 Temmuz sabahı Ankara’da bir grup istihbarat görevlisi ve AKP yöneticileri ile toplantıda olduğu, Melih Gökçek’le görüştüğü, Tayyip Erdoğan’a darbe girişimi olacağı haberini gönderdiği Avrasyacı bazı medya organlarında yer aldı. Henry Meyer ve Onur Ant’ın Independent ve Bloomberg’deki  yazısına göre ise ordunun bir kalkışma içerisinde olduğu haftalar öncesinden Dugin aracılığıyla Türkiye’ye bildirildi.

Meyer ve Ant’ın yazısında dile getirilen iddialardan bazıları şöyle:

Rus savaş uçağının Türkiye sınırında düşürülmesinin ardından 3. dünya savaşı senaryolarının bile konuşulması üzerine bu ateşli filozof, her iki ülkedeki ilişkilerini devreye soktu. Bu bilgiyi, Putin ile Erdoğan arasında giderek tehlikeli bir kan davasına dönüşen bu çatışmayı bitirmek için Moskova’ya giden emekli Türk generale anlattı. Bu yakınlaşma sayesinde, Obama yönetimi Suriye’de devre dışı kalırken ibrenin Esad’dan yana dönmesi sağlandı. Türkiye’nin NATO’dan uzaklaştırılması sayesinde de Amerika'nın küreselleşme tezlerine karşı geliştirilen Rusya öncülüğündeki İran’ın da dahil olduğu Rus-İslam paktına bir adım daha yaklaşılmış oldu.

Dugin, gizli bir faşistten mistik bir emperyaliste kadar çeşitli şekillerde tanımlanan bir isim. Sıkı bir Slav milliyetçisi. Moskova Devlet Üniversitesi sosyoloji bölüm başkanı iken Ukrayna’da ayrılıkçıların öldürülmesini yüksek sesle savundu. Aleyhinde binlerce imza toplanınca üniversiteden atıldı. Putin’e yakın bürokratlar, Dugin’in Türkiye-Rusya ilişkilerini yumuşatmada rol üstlendiğini reddediyorlar.

Dugin’in geçtiğimiz Kasım ayında aralarında Erdoğan’ın kuzeninin de bulunduğu bir heyetin Kırım ziyaretini organize etmesini ise Rus bürokratlar bile övgüye değer buluyorlar. Bunun Kırım’ın Rus toprağı olarak tanınmış olması anlamı taşıdığını söylüyorlar.

Dugin, Türkiye’nin yanı sıra İran’ı da sık sık ziyaret eden bir isim. Rusya liderinin övgüsüne mazhar olan ve Batı’da yerleşik partilere karşı çıkan yeni oluşumlar da onun ilgi alanında. Dugin’in ABD’nin yeni başkanı, Donald Trump’ın yemin törenini hayatımın en mutlu anı diye tanımlaması da onun bu seçimde nasıl bir rol oynadığını tartışmalı hale getiriyor.

DÜŞÜRÜLEN RUS JETİ PAZARLIĞI

Ant ve Meyer’e göre, Dugin’in Erdoğan’la Rus jeti krizini çözmek için devreye girdiğini Genelkurmay eski istihbarat Daire Başkanı Ergenekon sanığı, Vatan Partili emekli General İsmail Hakki Pekin de doğruluyor. Pekin, 2015 Aralık ayında Rus jeti krizini çözmek için Dugin’in ayarladığı emekli ve görevdeki Rus bürokratlarla 4 gün süren görüşmeye giden 5 Vatan Partisi üyesinden birisiydi. Bu ziyaret sırasında Dugin, Türk delegasyonunu "özel bir yerde"ki "gizli bir odada" kendi velinimeti mültimilyoner, Rus Ortodoks kilisesiyle sıkı ilişkileri olan Konstantin Malofeev ile de görüştürdü.  Bunu Pekin, Ankara’da kendisiyle yapılan bir görüşmede anlattı. Malofeev ve Dugin, Ukrayna’daki Rus yanlılarını desteklemek için kurdukları ve İstanbul’un eski isimleri arasında sayılan  "Tsargrad" adını verdikleri 20 milyon izleyiciye ulaşan bir de TV kanalına sahipler. Malofeev’in Putin’in sağ kolu olduğu iddia ediliyor. İsmail Hakkı Pekin, kendilerinin Malofeev’le görüşmesini aynı söyleşide, "Ne söylersek aynen Putin’e gideceğini biliyorduk" diye tanımlıyordu. Kendilerinin de Erdoğan karşıtı olarak tanınmalarının Erdoğan hükümeti konusunda söyleyeceklerini daha inanılır hale getirdiğinin de altını çiziyordu.

Rus uçağını düşüren pilotun tutuklanmasının ardından Erdoğan, 27 Haziran’da Rusya’dan özür diledi. Pekin’in anlattığına göre, bundan 3 hafta sonra, Dugin ve Malofeev’in "özel yerde, gizli odada" kendilerine söylediği, gelişmelerden hoşnut olmayan askerlerin darbe yapacağı iddiası gerçek oldu.

Dugin, darbe girişimi sırasında Ankara’daydı. Türkiye’nin Rusya ile ilişkilerinin düzelmesi üzerine bir dizi TV programına katıldı. Bunlardan sonuncusu da darbeciler tarafından el konulmadan iki buçuk saat önce TRT’ye yaptığı yorumdu.

Onlarca yıl Washington’a karşı Anti Amerikan kampanya yürüten Dugin şimdi, "Amerika artık sadece rakip olmaktan çıkmadı aynı zamanda Trump yönetimi altında muhtemel bir müttefik" yorumu yapıyor. Bu nedenle de artık yönünü Avrupa’ya dönmüş. Geleneksel partilere karşı çıkan yeni politik oluşumları (yükselen ırkçı partilerden sözediliyor) büyütmeye çalışıyor.

* Çeviren ve derleyen Armağan Kargılı