3 Aralık Engelliler Günü: İstihdamda örnek olacak bakanlıklar yükümlülüklerine uymuyor

3 Aralık Engelliler Günü: İstihdamda örnek olacak bakanlıklar yükümlülüklerine uymuyor
Engelli kadınlar istihdamda erkeklerle yarı oranda dahi temsil edilmiyor. Sorumlu bakanlıklar yasal yükümlülüklerini yerine getirmiyor.

ARTI GERÇEK-Türkiye’de engelli bireylerin sayısı resmi olarak yaklaşık 1.5 milyon olduğunu söyleniyor. Gayri resmi verilere göre ise 9 milyonu aşıyor. Engelli bireylerin çalışma yaşamında yer alabilmeleri için kamu ve özel sektörün yasal zorunlulukları bulunuyor. 

Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün en son yayınladığı 2019 Mayıs ayı verileri Türkiye’de yaşayan engelli vatandaşların istihdamdaki yerini açıklıyor.

Peki engelli vatandaşlar istihdamda ne kadar yer alıyor? Ortaya çıkan rakam ne resmi rakamların dahi fersah fersah ötesinde. Engelli kadınlar istihdamda erkeklerle yarı oranda dahi temsil edilmiyor. Sorumlu bakanlıklar yasal yükümlülüklerini yerine getirmiyor.

ENGELLİ İŞÇİ İSTİHDAMI

4857 sayılı İş Kanununun ilgili maddesine göre; "İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli; kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli bireyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler" ibaresi bulunuyor.
Bakanlığın verilerine göre söz konusu elli ve üzeri çalışanı bulunan işyerleri sayısı kamuda,1.316, özel sektörde ise 17.139. 

2002 ve günümüz karşılaştırmasına göre kamuda 293 engelli birey çalıştırabilecek iş yeri azalmış. Yani 1172 engelli birey çalışma hakkından mahrum kalmış durumda. Özel sektörde ise 2002 yılında 1.609 olan yeterli iş yeri sayısı 17.139 olarak artmış durumda.

Çalıştırmakla yükümlü olunan engelli birey sayısı 2019 yılında kamuda 15.566, özel sektörde ise 107 bin 632 kişi olarak görülüyor. Fakat gerek kamuda gerek özel sektörde fiili olarak çalışan sayısı yükümlülüklerle eşit değil. Kamuda çalışan engelli birey sayısı 14.853,  özel sektörde ise 96.142. Burada her iki işyeri tipinin de yasanın öngördüğü rakama ulaşamadığı görülüyorken özel sektörde engelli zorunlu istihdamında yer almayan kişi sayısı 11.490.

ENGELLİ MEMUR İSTİHDAMI

Devlet Memurları Kanunu’nun 53 üncü maddesine göre; "Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır" hükmü bulunuyor. 2018 yılı verilerine göre kamuda istihdam edilen engelli memur sayısı 53.017. Bu rakam 2002 yılına göre 9.2 kat arttığını görüyor. 

Cinsiyete göre dağılımda kadınlar erkeklerin yarısı oranında dahi memur olarak çalışmıyor. 393 bin 23 erkek engelli memur bulunurken, kadınların sayısı ise 13 bin 194.

Devlet Personel Başkanlığı’nın Kasım ayı verilerine göre ise 7.119 engelli memur çalıştırma yükümlülüğü yerine getirilmiyor.

Kontenjan açığı bulunan belli başlı devlet kurumları ise;

Milli Eğitim Bakanlığı; 6.167 

Diyanet İşleri Başkanlığı; 1.606 

Adalet Bakanlığı; 506

Emniyet Genel Müdürlüğü;204 

Dışişleri Bakanlığı;73 

Öne Çıkanlar