Alım gücü tüm gıda gruplarında geriledi
ARTI GERÇEK - Birleşik Metal İşçileri Sendikası Araştırma Merkezi’nin (BİSAM) araştırmasına göre, resmi enflasyon karşısında alım gücü sebze hariç tüm gıda grupları için geriledi. Mevsimsel etkiyle düşen sebze fiyatları ücretlinin yıllık kaybını telafi etmekten çok uzak bulunuyor.
BİSAM'dan konuyla ilgili yapılan değerlendirmelerde şu ifadelere yer verildi:
"TÜİK verilerine göre resmi enflasyon bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15.7 artış gösterirken, gıda fiyatlarındaki artış yüzde 19.5 oldu. Buna göre resmi rakamlar üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre bir önceki yıla göre ücreti resmi enflasyon oranında artan bir ücretli geçtiğimiz yılın aynı ayına göre gıda karşısında alım gücünü reel olarak yaklaşık yüzde 3.2 oranında kaybetti. TÜİK sebze fiyatlarında aylık olarak yaşanan sert düşüş, yıllık bazda da sebze fiyatlarını bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18.16 oranında geriye çekti. Ancak bu veriler 12 aylık ortalamalar üzerinden sebze fiyatlarının (Haziran 2019-Temmuz 2018 ve Haziran 2018-Temmuz 2017 dönemleri karşılaştırıldığında) yüzde 57’lik bir artış yaşadığı gerçeğini gizleyemiyor.
Bununla birlikte ücretli haziran ayında diğer tüm gıda ürün gruplarında alım gücünü yitirdi. Alım gücü kaybı meyvede 11.7, ekmek ve tahıllarda yüzde 7.7, ette yüzde 5.5, süt, peynir ve yumurta grubunda yüzde 4.6, katı ve sıvı yağlarda yüzde 5.8, balıkta yüzde 6.7, şeker, reçel, bal, çikolata ve şekerlemeler grubunda yüzde 1.9 oldu.
2018 yılının haziran ayı ile 2019 yılının haziran ayı karşılaştırıldığında enflasyon oranında ücret artışı alan bir ücretlinin alım gücünü gıda ürünlerinde yüzde 3.18 oranında kaybettiği görülüyor.
Ücretlilerin alım gücü kaybı temel madde gruplarında ciddi boyutta. Ücretlilerin en çok alım gücü kaybı yaşadığı ürün grubu meyveler. Haziran 2019’da bir ücretli geliri ile Haziran 2018’deki geliri ile yaklaşık yüzde 12 daha az meyve alabiliyor. Alım gücü kaybı ekmek ve tahıl ürünlerinde yüzde 7.7, ette yüzde 5.5, süt, peynir ve yumurtada yüzde 4.6.
MAYIS 2018'DEKİ ALIM GÜCÜNE ULAŞMASI İÇİN ÜCRETLER NE OLMALI?
Ücretlilerin alım gücü kaybının ne düzeyde olduğunu anlamak açısından, en çok alım gücü kaybı yaşanan ürünler için bir hesaplama yapılmıştır. Bu hesaba göre bir önceki yılın aynı ayına göre enflasyon oranında artış alan ve net geliri 2500 TL olan bir ücretlinin 2018 yılı haziran ayında aldığı aynı miktar mal grubundan ürünü 2019 yılı haziran ayında alabilmesi için maaşının ne olması gerektiği tespit edilmiştir.
Buna göre söz konusu ücretlinin geliri ile 2018 yılı Haziran ayında alabildiği kadar meyve alabilmesi için maaşının mevcuttan 330 TL daha fazla olması (2830 TL) gerekmektedir. Aynı miktarda ekmek ve tahıl ürünleri alabilmesi için ücretinin mevcuttan 208 TL (2708 TL) fazla olması, aynı miktar et alabilmesi için ücretinin 2645 TL, aynı miktar katı ve sıvı yağ alabilmesi için ücretinin 2653 TL, aynı miktar süt ve süt ürünleri alabilmesi için ücretinin 2621 TL olması gerekmektedir. Buna karşın ücretli geliri ile geçtiğimiz ayın aynı dönemine göre daha fazla sebze alabilmektedir.
KAMU İŞÇİSİNİN ÖNCE KAYIPLARI TELAFİ EDİLMELİ
Kamu işçileri için süren toplu sözleşme görüşmelerinde işçilerin gıda artışları karşısında yaşadığı kayıplar telafi edilmeden bir teklifle gelinmesi, işçinin enflasyona ezdirilmesi demektedir. Kamu işçisinin yüksek fiyat artışları karşısındaki haklı talepleri dikkate alınmalıdır."
