Berlin Konferansı: 55 maddelik Libya barış planında neler var?

Almanya'nın başkenti Berlin'de, 12 ülke lideri ve beş uluslararası kuruluş başkanını bir araya getiren Libya zirvesi sonuçlandı. Almanya Başbakanı Angela Merkel, "Kapsamlı bir plan üzerinde uzlaştık" derken, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Tüm katılımcılar, gerilimin tırmanmasını önlemek için çaba harcayacakları taahhüdünü verdi" diye konuştu.

Zirveye, BM tarafından Libya'nın meşru hükümeti olarak tanınan Uluslararası Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) Başbakanı Fayez El Sarrac da katıldı.

Ancak ülkedeki iç savaşın diğer önemli aktörü General Halife Hafter'e bağlı güçler, Libya'nın petrol ihracatının yapıldığı limanları ve boru hatlarını kapattı.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın da yer aldığı zirvede, 55 maddeden oluşan Libya barış planı tüm katılımcılar tarafından imzalandı.

BBC Türkçe'deki habere göre, barış planında şu detaylar yer alıyor:

ATEŞKES ÇABALARI VE BM'NİN ROLÜ

Sonuç bildirgesini imzalayan ülke ve uluslararası kuruluşlar, Libya'daki gerilimin azaltılması, tansiyonun düşürülmesi ve kalıcı ateşkes için çabalarını yoğunlaştırma sözü verdi.

Çatışmalarda kullanılan top bataryaları ya da hava araçlarının da geri çekilmesi çağrısı yapıldı ve "Çatışma içerisindeki tarafların ya da onlara destek verenlerin Libya topraklarında ve hava sahasındaki tüm askeri hareketliliklerini sonlandırması" çağrısı metinde yer aldı.

Ateşkesin gözetimi için ise Birleşmiş Milletler'in teknik komisyonlar oluşturacağı ifade edildi.

Ateşkes şartlarını ihlâl edenlere de, BM Güvenlik Konseyi tarafından yaptırımlar uygulanması çağrısı yapıldı.

SİLAH AMBARGOSU

Birleşmiş Milletler 2011'den bu yana Libya'ya silah ambargosu uyguluyor. Ancak Berlin zirvesinin ardından yayımlanan karar metninde de bu ambargonun yıllardır sık sık birçok ülke tarafından delindiği vurgulandı.

İmzalanan metinde, silah ambargosu kararının fiiliyata geçirilmesi çağrısı yapıldı ve "Tüm aktörleri çatışmayı körükleyici eylemlerden kaçınmaya çağırıyoruz. Buna askeri kapasitenin güçlendirilmesi için sağlanan finansman ve paralı asker desteği de dahildir" denildi.

Metinde BM'nin silah ambargosunun delindiğine dair iddiaları araştırması çağrısı da yapıldı. BM ambargosunun delindiğinin tespit edilmesi durumunda ise gerekli yaptırımların ilgili ülkeler için devreye sokulması gerektiği vurgusu yapıldı.

DIŞ MÜDAHALELERİN SONLANDIRILMASI

Berlin'de imzalanan barış planında, "Tüm katılımcılar Libya'daki silahlı çatışmalara müdahale etmeme ve Libya'nın içişlerine karışmama taahhüdünde bulunmuştur" dendi.

MİLİTANLARIN DAĞITILMASI

Libya'da kalıcı ateşkesin sağlanabilmesi için iç savaşta etkin rol oynayan silahlı militan grupların dağıtılması gerektiği ifade edildi.

Bu gruplara üye kişilerin, Libya'da başlatılacak olan siyasi süreç kapsamında oluşturulacak olan güvenlik güçlerine entegre edilmeleri çağrısı yapıldı.

Birleşmiş Milletler'den de bu sürecin takipçisi olması istendi.

SİYASİ SÜRECE DÖNÜŞ

Berlin zirvesine katılan ülke ve uluslararası kuruluşlar, Libya'da savaşan tarafları siyasi çözüm için masaya davet etti ve "Tüm taraflar, BM'nin Libya Özel Temsilciliği gözetiminde, Libyalılar tarafından başlatılmış bir siyasi süreci yürütmelidir" ifadelerini kullandı.

Amacın, bir geçiş döneminin ardından Libya'da demokratik parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerin düzenlenmesi olduğu ifade edildi.

EKONOMİ VE PETROL

Berlin zirvesinin ardından açıklanan karar metninde tüm tarafların Libya Merkez Bankası ve Libya Ulusal Petrol Şirketi gibi kurumların bütünlüğünün korunmasına verdiği önem dile getirildi.

Tüm taraflara ülkenin petrol tesisleri altyapısını korumaları çağrısı yapıldı ve "Enerji kaynaklarının gayrimeşru yöntemlerle sömürülmesinden kaçınılmalı" denildi.

TARAFLAR ARASINDA TEMAS

Berlin zirvesi kararlarında, siyasi sürecin ne zaman nasıl başlayacağına dair somut bir madde bulunmuyor.

Ancak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, zirvenin ardından düzenlediği basın toplantısında UMH Başbakanı Sarrac ve General Hafter'in belirleyeceği beşer kişilik delegasyonların gelecek birkaç gün içerisinde İsviçre'nin Cenevre kentinde görüşeceğini ifade etti.

Bu görüşmelerin daha çok mevcut ateşkesin sürekliliğini sağlamak adına krizin askeri boyutuna odaklanacağı belirtildi.

(HABER MERKEZİ)