Dolar 7.20'yi geçmişti: 12 Ağustos'un birinci yıldönümü
ARTI GERÇEK - Türkiye tarihinin en çetin ekonomik krizlerinden biriyle mücadele ederken krizin doruk noktasına çıktığı gün 12 Ağustos 2018 olmuştu. O pazar gecesi dolar/TL 7.20'yi aşmış piyasalarda panik havası başlamıştı. Son bir yılda parasını dolara yatıran kazandı mı? Euroya yatıran ne kaybetti? Faiz kime ne kadar kazandırdı?
Bugün Türkiye Cumhuriyeti ekonomisi için tarihi bir gün. Geçen yıl pazar gününe denk gelen 12 Ağustos gecesinde dolar/TL tarihi zirveyi görerek 7.2393 seviyesine kadar çıkmıştı. Ardından geçen bir yıl içerisinde ekonomi büyük bir türbülansın içinde.
Yurttaş, "dolar daha fazla yükselir" beklentisiyle araya giren yerel seçimlerin de etkisiyle dolara yüklendi. Ancaki aradan geçen bir yıl içerisinde dolar yatırımcısını üzdü. Dolar tarihi zirvenin birinci yıldönümünde 5.55 seviyesinde.
NE OLMUŞTU?
Geçen yıl 10 Ağustos’ta, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "ekonomik savaş" söylemi, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı "ekonomide yeni yaklaşımın" piyasalarca tatmin edici bulunmaması ve ekonomiye güvenin sarsılmasının yanı sıra ABD’nin ek gümrük vergisi açıklamasıyla TL, o hafta cuma günü dolar karşısında 2001 başından bu yana en sert günlük düşüşünü kaydetti.
12 Ağustos 2018 pazar günü Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Trabzon konuşmasında söylediği, "Özellikle sanayicilere sesleniyorum. Bankalara saldırarak oralardan döviz alma yoluna gitmeyin. Battık, bittik, işi sağlama alalım gibi yollara lütfen tevessül etmeyin. Eğer böyle bir yola tevessül ederseniz, yanlış yaparsınız. Bilesiniz ki bu milleti diri tutmak, ayakta tutmak sadece bizim görevimiz değildir. Sanayicilerin de görevidir, tüccarlarında görevidir. Aksi takdirde biz de başta şahsın B planını C planını uygulamak zorunda kalırım, bunu da böyle biliniz" sözleri de o günlerde epey tartışma konusu olmuştu.
O gece piyasa açılır açılmaz dolar kurunun 7 liranın üzerinden işlem görmeye başlamasının ardından gece Cumhurbaşkanlığı'ndan hemen açıklamalar yapılmış, "Cumhurbaşkanımızın yaptığı açıklamanın hiçbir yerinde mevduat hesaplarına el konulması gibi bir durum söz konusu değildir. Ülkemizden döviz kaçışını engellemeye dönük bir uyarı mahiyeti taşımaktadır" ifadelerine yer verilmişti.
12 Ağustos günü öncesi o hafta boyunca euro ve dolar kuru hafta boyunca yükselişteydi. Asya piyasalarında düşük işlem hacmiyle işlem gören dolar/TL 7 lira barajını aştı. 12 Ağustos gecesi dolar ve euro karşısında TL tarihin en büyük değer kaybını yaşadı. Dolar 7.22 seviyelerine çıktı.
O günlerde, işlemciler, piyasada hacmin çok yüksek olmadığını ve bu nedenle de en ufak işlemlerin bile büyük dalgalanmalara neden olduğunu söylemişti.
Financial Times gazetesinde o günlerde yer alan bir haber, TL üzerindeki aşağı yönlü baskının daha da artmasına neden oldu. Gazete, Avrupa Merkez Bankası’nın Euro Bölgesi'nin en büyük bankaları arasında bulunan BBVA, UniCredit ve BNP Paribas’nın liradaki sert düşüşten etkilenme olasılığının yarattığı riskten kaygı duyduğunu ifade etmişti.
DOLAR VE EURO ALAN ZARARDA
Öte yandan, geçen yıl ağustos ayında 10 bin TL'ye dolar alan bir vatandaşın aradın bir yıl geçtikten sonra zararı 2405 TL oldu. 10 bin TL ile euro alan bir vatandaşın kaybı ise 2.565 TL olarak hesaplandı.
2018 yılının ağustos ayında 10 bin TL ile 41.60 gram altın alınabiliyordu. Bugün o altın yatırımcısına 987 TL kazandırdı. 10 bin TL'yi faizde tutan ise en kârlı kişi oldu. 3 aylık faiz getirisi hesaplandığında toplamda 2.280 TL faiz geliri elde etti.
