Gözler Merkez Bankası'nın 12 Aralık'taki faiz kararında
ARTI GERÇEK - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından bugün açıklanan enflasyon verilerine göre, TÜFE, kasımda piyasa beklentilerinin altında, yüzde 0,38 artış gösterdi. Eylül ve ekimde tek hanede seyreden yıllık enflasyon, kasımda baz etkisinin terse dönmesiyle tekrar çift haneye yükselerek 10,56 olarak gerçekleşti.
Tüketici fiyatları, sepette ağırlığı en fazla olan gıda ve ulaştırmadaki fiyat artışlarının nispeten sınırlı kalmasıyla, kasımda piyasa beklentilerinin altında artış gösterdi. Aylık bazda yüzde 0,7 artması beklenen TÜFE, yüzde 0,38 arttı. Yüzde 11’e çıkması beklenen yıllık enflasyon ise yüzde 10,56’ya yükseldi.
Böylece ekim ayında yüzde 8,55 ile Aralık 2016’dan beri en düşük seviyeye gerileyen yıllık enflasyon tekrar çift haneye çıkmış oldu. Ekonomistler, yıllık tüketici enflasyonunun düşük baz etkisine bağlı olarak aralıkta da yükselişini sürdüreceğini ve yılı yüzde 11,5-12 aralığında tamamlayacağını öngörüyor.
ÇEKİRDEK ENFLASYON YÜZDE 9'UN ÜZERİNDE
Merkez Bankası ve piyasalar tarafından yakından takip edilen çekirdek enflasyon, üç ay üst üste düşüş göstermesinin ardından yeniden yükselişe geçti. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç tutan ‘B’ kasımda yıllık olarak yüzde 9,90 artış gösterdi. Ekim ayında B endeksi yıllık olarak yüzde 7,64 artmıştı. Ekimde yüzde 6,67 artan enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç tutan ‘C’ endeksi ise kasımda yüzde 9.25 arttı. B ve C endekslerindeki aylık artışlar sırasıyla yüzde 0,59 ve yüzde 0,51 oldu.
GİYİM VE AYAKKABI ARTIŞTA BELİRLEYİCİ OLDU
Mevsimselliğin etkisiyle fiyatların aylık bazda yüzde 2,7 yükseldiği giyim ve ayakkabı grubu, kasım ayı enflasyonuna 18 baz puan ile en yüksek katkıyı yapan ana harcama grubu oldu. Son dört aydır hızlı yükseliş gösteren gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ise artış yavaşladı ve aylık artış yüzde 0.22 oldu. Böylece grubun enflasyona katkısı 0.05 puan oldu. Diğer gruplarda ise artışın yüzde 1’in altında kaldığı dikkat çekti. Ev eşyasında yüzde 0,59, haberleşmede yüzde 0,39, konutta yüzde 0,36 ve ulaştırmada yüzde 0,33 artış yaşandı.
Öte yandan lokanta ve oteller ile çeşitli mal ve hizmetler gruplarındaki fiyat gelişmeleri aylık enflasyonu sınırlı oranda düşürücü yönde etkiledi. Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 0,44 ile çeşitli mal ve hizmetler olurken, lokanta ve oteller grubunda yüzde 0,15 düşüş gözlendi.
Yıllık enflasyonun geldiği seviye itibariyle mevcut durumda Türkiye'nin reel faizi yüzde 3.44 seviyesine geriledi. Ancak bu seviye hala gelişmekte olan ülkeler ortalamasının üzerinde.
YILI YÜZDE 12’NİN ALTINDA TAMAMLAYABİLİR
Ekonomistler, kasım ayında enflasyonun beklentilerden düşük gelmesi ve TCMB’nin de belirttiği gibi enflasyon ana eğiliminin beklenenden düşük seyretmesi nedeniyle TÜFE’nin yılı Yeni Ekonomi Programı (YEP) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) beklentisi olan yüzde 12’nin altında sonlandırma ihtimalini daha güçlü görüyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da, enflasyonda olumlu görünümün sürdüğünü belirterek, enflasyonun yılı yüzde 12 hedefinin altında kapatabileceğini söyledi. Twitter üzerinde yaptığı açıklamada Albayrak, "Dengelenme sürecinde kurda yakalanan istikrar, gıda arzındaki artış, ithalattaki düşüş, enflasyondaki olumlu görünümü sürdürüyor. Ayrıca tüketici fiyatlarında, ÜFE kaynaklı baskı da oldukça azalmıştır. Bu tablo, yılı yüzde 12 hedefinin altında kapatabileceğimizi göstermektedir" dedi.
Enflasyon YEP projeksiyonlarımıza paralel olarak Kasım ayında bir miktar yükseldi ve %10,56 oldu.
— Berat Albayrak (@BeratAlbayrak) December 3, 2019
Görünümdeki iyileşme sürüyor. Yılbaşından bu yana tüketici enflasyonunda 10 puana yakın düşüş yakaladık. Enflasyonla mücadelede güçlü duruşumuzu sürdüreceğiz.
Dengelenme sürecinde kurda yakalanan istikrar, gıda arzındaki artış, ithalattaki düşüş, enflasyondaki olumlu görünümü sürdürüyor. Ayrıca tüketici fiyatlarında, ÜFE kaynaklı baskı da oldukça azalmıştır.
— Berat Albayrak (@BeratAlbayrak) December 3, 2019
Bu tablo, yılı %12 hedefinin altında kapatabileceğimizi göstermektedir.
MERKEZ BANKASI'NIN KARARI BEKLENİYOR
"Makul reel faiz" seviyesine vurgu yapan TCMB'nin 12 Aralık'ta yapacağı toplantıda alacağı faiz kararı önem taşıyor.
Yatırım Finansman Ekonomisti Hilmi Yavaş, son enflasyon verisinin gelecek haftaki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısını da etkileyebileceğini söyleyerek, "Biz 150 puanlık bir faiz indirim bekliyorduk ancak şimdi bunun 200 baz puana kadar yükselebileceğini düşünüyoruz" dedi.
Morgan Stanley Ekonomisti Ercan Ergüzel, Rusya, Güney Afrika ve Brezilya gibi benzer ülkelerde reel faizin Türkiye'nin gerisinde yüzde 2.88 olduğunu söyleyerek, "Ancak Aralık'ta TÜFE'nin yüzde 11.3'e yükseleceği beklentimiz nedeniyle 12 Aralık'taki toplantıda 100 baz puan gibi daha sınırlı bir indirime yer olduğunu düşünüyoruz" ifadelerine yer verdi.
Capital Economics Kıdemli Gelişmekte Olan Piyasalar Ekonomisti Jason Tuvey ise, kasım verisinin gelecek birkaç yıl boyunca sürecek bir yükseliş trendinin başlangıcı olduğunu ancak bunun TCMB'nin önümüzdeki birkaç toplantıda faiz indirmesini engellemeyeceğini söyledi. Gelecek yılın ilk aylarına kadar en azından 150 baz puan daha indirim olabileceğini söyleyen Tuvey, Erdoğan'ın faizlerin tek haneye indirilmesi yönündeki çağrılarının para politikasında daha agresif bir gevşeme riskini de artırdığını belirtti.
Ekonomist Haluk Bürümcekçi, Merkez Bankası'nın yılı son bir indirimle kapatıp, beklemeye geçmesi gerektiğini vurgulayarak, şu değerlendirmeyi yaptı:
"Kasım gerçekleşmesi ile bankanın aralıkta şartların izin verdiği boyutta 150-20 baz puanlık bir indirim yapması kesin görünmektedir, ancak sonrasında enflasyonun en azından ilk çeyrek boyunca yıl sonu seviyelerinin biraz üzerinde seyretme ihtimali nedeniyle faiz indirimlerine bir süre ara verilmesinin gereği olduğunu düşünmekteyiz. Dolayısıyla aralık toplantısında bu yönde bir sinyal verilip verilmeyeceği önemli olacaktır."
