Kocaeli: Seçmen kendi gerçekliği ile iktidarın söylemleri arasında

Fatma YÖRÜR

ARTI GERÇEK – Kocaeli, Bolu, Bursa, Manisa, İzmir, Balıkesir ve Çanakkale’yi kapsayan seçim turumuzu gün gün ARTI TV ekranlarındaydı.

Yedi il dört ilçeyi kapsayan turumuz boyunca Türkiye’nin batısında seçim havasını anlamaya çalıştık.

Öncelikle vurgulanması gereken seçmenin ardı ardına gelen seçimlerden yorulmuş ve siyasete güven duymuyor oluşu. Seçime katılım motivasyonuysa Türkiye’de son 12 yıllık dilimde körüklenen ve yerleşen kutuplaşma ikliminden geliyor. Kararsızlarsa önceki seçimlerde karşılaştığımızdan hayli fazla. Mikrofon uzatılan onlarca seçmenden hiç biri sorunu beka olarak görmüyor ama ekonomik kriz yükünü ağır biçimde taşıyor. Kocaeli'nin seçim izlenimleriyle başlayalım.

ÖNCEKİ SEÇİMLERDE TABLO VE DEĞİŞİM İHTİMALİ

Kocaeli, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın "tüm ilçeleri istiyorum" talimatının baskısı altındaydı. Çarpık sanayileşme ve olağan dışı hava kirliliğiyle gündemden düşmeyen şehir 12 ilçeye sahip. AKP 2014 yerel seçimlerinde 12 ilçeyi de kazandı. Ardından gelen süreçteki ekonomik kriz ve çevre problemleri seçmen tercihlerini nasıl etkileyecek merak konusu.

2014 Yerel seçimleri: AKP: yüzde 50,6 - MHP: yüzde 14,1 - CHP: yüzde 26,2

2018 Genel seçimleri: CUMHUR İTTİFAKI: yüzde  59,65 - MİLLET İTTİFAKI: yüzde  32,6 - HDP: yüzde 7,37

Bu sonuçlarla Büyük Millet Meclisi’nde AKP 7, CHP 3, MHP 1 sandalyeye sahip oldu.

Kentte ciddi bir değişim havası yok ama AKP seçmeni artık hiç olmadığı kadar yüksek sesle şikayetçi.

KOCAELİ SEÇMENİ KENDİ GERÇEKLİĞİYLE AKP’YE BAĞLILIK ARASINDA KALMIŞ

14 sanayi bölgesine sahip Kocaeli’nden kesin rakam bilinmemekle birlikte 2018’den bu yana 10 binlerce işçi işten çıkarıldı. Pek çok şirket ya konkordato ilan etti ya da iflas açıkladı. İş kapasitesi ciddi anlamda düştü. Bu kitlesel işsizlik seçmen davranışına seçim öncesi tepki olarak yansıyor. Bir önceki seçimlerde kameralara konuşmaya çekinen seçmen bu kez tepkisini yüksek sesle dile getiriyor.

AKP seçmeni bu noktada bir farklılık sergiliyor. Hem içinde bulunduğu durumdan şikayetçi hem de hala Erdoğan’dan onları ikna edici bir söz söylemesini bekliyorlar. Yaşanan işsizlik ve ekonomik sorunlar gerçeğiyle, iktidar ve Erdoğan’ın söylemleri arasında bocalıyorlar. Erdoğan henüz inanmak istedikleri bir lider ama ondan istihdam ve ekonomiye dair somut öneriler de duymuyorlar. Aynı şekilde çoğunluğun adını bile bilmediği adaylarından da somut anlaşılır vaatler alamıyorlar.

AKP, daha önceki seçimlerde de gerçekleştiremediği vaatlerde bulunmuş bir parti. Bu kez adaylar ilginç bir biçimde bu vaatler sıralamıyor.  Konuşmalar daha çok genel siyaset, beka sorunu ve pek çok şehirde yarışta bile olmayan HDP’ye yönelik. Tam da bu noktada seçmen kendi gerçekliğiyle söylemler arasında çelişkiye düşüyor, bu çelişkiler bir kesimde kararsızlık yaratırken bir kesimdeyse sorunu yapısal değil kişisel algılama hali olarak ortaya çıkıyor. İşsiz ve parasız seçmen ülkenin içinde bulunduğu ekonomik kriz bir yana sorunu kendinde görmeye başlamış. Yetersizlik ve yeteneksizlik hissi yaşıyor. Büyük resimdeki tabloya dairse ülkenin içinde bulunduğu durumu "güçlü Türkiye" olarak algılayabiliyor. Medya etkisi kendi gerçekliğini aşan bu durumu gezi boyunca çok kereler rastladık.

SEÇMENLER ADAYLARI TANIMAMAKTAN ŞİKAYETÇİ

İki milyona yakın nüfusuyla 1 milyon 344 bin 556 seçmene sahip Kocaeli’nin bu seçimde seçenekleri şöyle:

CHP adayı Bozkurt Uslu ittifak lehine çekilerek yerini İYİ Parti adayı Serdar Kaman’a bıraktı. Kaman çarpık sanayileşme ve beraberinde getirdiği hava kirliliği nedeniyle rekor düzeyde kanser hastasına sahip olan Kocaeli’nin hekim adayı. Doğru Yol Partisi kökenli. Millet ittifakı açısından en güçlü rüzgarın ise İzmir ilçesinde CHP’li aday Fatma Hürriyet Kaplan’la estiği görülüyor.

Cumhur İttifakı adayı Tahir Büyükakın AKP’den ve AKP profiline uygun parti örgütlerinden gelen bir isim, Bilecik Valisi iken bu göreve talip oldu. İktisat mezunu bir akademisyen.

HDP Kocaeli’nde İstanbul milletvekili Avukat Züleyha Gülüm’le yarışta yeralıyor. Kadın hareketinden gelen Gülüm 2018’de girdiği Meclis’e özellikle kadınların ve işçilerin sorunlarını taşıdı. Çoğunluğu işçi olan kentte yoğun bir çalışma sürdürüyor.

Saadet Partisi Kocaeli’nde eski İstanbul il başkanını aday gösterdi. Birol Aydın Milli Görüş hareketinin önemli isimlilerinden.

EMEP’İN YSK nedeniyle seçimlere giremediği kentte Bağımsız aday olarak yer alan Reyhan Başaran’da yarışın kadın adaylarından.