'TCDD, yolcu taşımacılığını özelleştirecek' iddiası

Cumhuriyet tarihinde ilk defa TCDD’nin yolcu taşımacılığı hizmetini özel sektöre devretmeye hazırlandığı ileri sürüldü.

BirGün’ün ulaştığı Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan taslak yönetmeliğe göre, ihaleyle yolcu taşımacılığı özel sektöre verilecek. Taslak yönetmeliğe göre, ihaleyi alan şirkete kamu yükümlülüğünü yerine getirdiği gerekçesiyle tahmini maliyet tutarının yüzde 20’si ödenecek. İhaleyi alan şirket, sözleşme üzerinde değişiklik yaparak sefer arttırımı ve azaltımı yapabilecek.

Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü, ‘Demiryolu yolcu taşımacılığında kamu hizmeti yükümlülerinin seçimi ile kamu hizmeti sözleşmelerinin düzenlenmesi, uygulanması ve denetim usul ve esasları hakkında yönetmelik’ taslağı hazırladığı öğrenildi. Bütün alt yapı hizmetlerinin TCDD tarafından karşılanacağı belirtilen taslakta şu ifadeler yer aldı:

EMNİYETİN ‘ŞÜPHELİ’ BULDUKLARI KATILAMAYACAK

İhaleler, bütün isteklilerin teklif verebildiği ‘açık ihale’ usulü yapılacak olmasına karşın hakkında kesinleşmiş bir ceza olmamasına rağmen ‘terör örgütü iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu’ Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından bildirilenler katılamayacak.

BİLETLER SATILMIŞ KABUL EDİLECEK

Kamu hizmeti yükümlülüğüne esas net maliyetin tespit edilmesi amacıyla en az üç kişiden oluşan bir ‘Değer Tespit Komisyonu’ kurulacak. Bu komisyon maliyeti belirleyecek. Maliyet belirlenirken bir trenin çalıştırılması için hesaplanan tahmini maliyette bütün biletler satılmış gibi kabul edilecek.

KAMU YÜKÜMLÜLÜĞÜ İÇİN YÜZDE 20 KÂR VERİLECEK

İhaleyi alan firmaya kamu yükümlülüğü için tahmini maliyet tutarlarının azami yüzde 20’si makul kar oranı olarak verilecek.

ASGARİ ÜCRETTEN PERSONEL ÇALIŞTIRABİLECEK

Demiryolu taşımacılığı tehlikeli iş ve işyerleri sıfatında yer almasına karşın tren üzerinde çalışan personel şirketler tarafından asgari ücret ile çalıştırılabilecek.

TAŞERON DEVREYE GİRECEK

İhale dokümanında belirtilen her bir hat kapsamında çalıştırılmak üzere isteklilerce teklif edilen araç envanterine dâhil trenlerin üçüncü kişilerden kiralama yöntemiyle temin edilmesi durumunda, kiralama maliyetlerinin hesabında üçüncü kişiler ile istekli arasında akdedilecek kira sözleşmelerinde her bir demiryolu aracı için gösterilen bedel esas alınacak.

KAZA SONRASI SİGORTA ÖDEMESİ MUALLAKTA

Yaşanabilecek kazalar ve bu kazaların yaralanma ve ölümle sonuçlanması dikkate alındığında sigorta giderinin kim tarafından ödeneceği muallakta bırakıldı.

PERSONEL SAYISI BELİRTİLMEDİ

Hizmet sunumunda ve trenlerin seferleri sırasında kaç personelin çalışacağı belirtilmedi.

ŞARTLARA UYMAYANLAR DA İHALEYE GİREBİLİR

Birden fazla demiryolu tren işletmecisi iş ortaklığı oluşturmak suretiyle ihaleye katılabilecek. Fakat bütün iş ortaklarından ihaleye katılma yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği hususu dikkate alınmayacak.

SEFER SAYISI DEĞİŞİKLİĞİ YAPILABİLECEK

Günlük, haftalık, aylık, sezonluk, yıllık olarak dönem içinde yeniden planlama yapılabilecek. Yeni hat ve hatlar eklenmesi durumunda sefer sayısı artışı ve eksilişi yapılabilecek.

ŞİRKETLERE YÜZDE 30 AVANS VERİLECEK

Sözleşmede öngörülmesi şartıyla kamu hizmeti yükümlülüğüne, avans teminat mektubu karşılığında sözleşme bedelinin yüzde 30’u avans verilecek.

‘ŞİRKETLERİN İSTEKLERİNE GÖRE DÜZENLENMİŞ’

Yönetmelik taslağını inceleyen KESK'e bağlı Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) özelleşmeye karşı çıkarak, altyapıların kamu bütçesinden karşılanmasına karşın, işletmeciliğin sektörün isteklerine göre belirlenmesine itiraz etti.

BTS yetkilileri tarafından hazırlanan önerilerde, sözleşmenin şirketlerin kar oranını gözetmesi, şirketlere yüzde 30 avans verilecek olması, ölümlü kazalara ilişkin sigortanın kim tarafından ödenecek olmasının muallakta bırakılması, personel maaşının asgari ücret olarak belirlenmesi eleştirildi.