Seçim ekonomisi bu kez Merkez'in Genel Kurulu'nu vurdu
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı'nın 18 Ocak cuma günü Ankara'da yapılacağını duyurdu.
Açıklamanın ardından, TCMB eski Başkanı Durmuş Yılmaz ve banka eski çalışanı ekonomist Uğur Gürses, süreci seçim öncesi Hazine'ye erken kaynak aktarım ihtiyacı olarak yorumladı.
Merkez Bankası'nın hissedarlarına yaptığı ve internet sitesinden de yayımlanan davete göre, TCMB Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı 18 Ocak Cuma günü saat 10.30'da gerçekleştirilecek.
Üç gündem maddesi ile toplanacak Genel Kurul'un, birinci gündem maddesi açılış ve toplantı başkanlığının oluşturulması olacak.
Banka esas mukavelesinde yer alan "Genel Kurul toplantıları her yılın nisan ayı içinde ve banka meclisinin tespit edeceği günde toplanır" ifadesinin "Genel kurul toplantıları her yıl hesap dönemi sonundan itibaren üç ay içinde ve banka meclisinin tespit edeceği günde toplanır" şeklinde değiştirilmesi ise ikinci gündem maddesi olacak.
Üçüncü gündem maddesini de bankanın 2018 yılı dönem karından avans dağıtımı yapılmasına karar verilmesi hususunun genel kurulun onayına arzı oluşturacak.
Merkez Bankası 2017 karından 12,4 milyar lirayı, 2016 karından da 6,4 milyar lirayı Hazine'ye aktarmıştı. TCMB'nin 2018 yılına ilişkin finansal sonuçları henüz açıklanmadı.
HAZİNE'YE PARA AKTARMA OPERASYONU MU?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yönetiminin aldığı olağanüstü genel kurul kararı ekonomistler tarafından ‘Hazine'ye para aktarma operasyonu’ olarak değerlendirildi.
Merkez Bankası eski Başkanı, İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Durmuş Yılmaz, Twitter hesabı üzerinden yaptığı değerlendirmede şu ifadeleri kullandı:
"Olağanüstü Genel Kurul dokuz aylık faaliyet karı üzerinden görüşmesini yapacak ve devredilmesi gereken dokuz aylık tutarı Hazine'ye normal zamanından üç ay önce avans olarak devir edecektir. Bu da işlerin ne kadar sıkışık olduğunu göstermektedir. 2018 yılı Kasım ve Aralık aylarında faizler yüksek olduğu için Kamu bankalarının verdiği düşük teklif üzerinde Hazine çok az borçlanmıştır Hazinenin MB nezdindeki bakiyesi çok düşüktür ve Ocak ayında yüklü borç geri ödemesi, memur maaş ödemeleri vardır. Dolayısıyla Hükümet faizleri artırmamak için Merkez Bankası’ndan gelecek kaynağı öne çekmek istemektedir. Peki ne kadar kaynak gelebilir? Merkez Bankası’nın yüksek kar ettiği yıllarda ekonomi kötü yönetilmiştir ve/veya ekonomide kriz vardır. Merkez Bankası karı özel sektörden kamuya kaynak aktarımıdır."
1.Ticaret sicilli gazetesinde MB Ocak ayı içinde Hissedarlar Genel Kurulu’nu (GK)olağanüstü (OGK) toplantıya çağırmıştır.MB Esas Mukavelesi’nin(EM) 14. Maddesinde aşağıdaki düzenleme yer almaktadır.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
2. "Genel Kurul toplantıları her yılın Nisan ayı içinde ve Banka Meclisinin tespit edeceği günde toplanır.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
Genel Kurul lüzumu halinde, Türk Ticaret Kanununda yazılı hükümler dairesinde fevkalade toplantıya davet olunur."
3."Genel Kurulun toplantıya daveti, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılır.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
Toplantıya davet ilanı, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nden başka, Ankara’da ve Banka Meclisince uygun görüldüğü ... yerlerde yapılır"
4.Bir önceki yılı kapsayan MB Bilançosu ve K&Z tablosu takip eden yılın birinci çeyreğinde hazılanır ve EM de öngörüldüğü şekilde Nisan ayında Genel Kurulda görüşülür.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
5. Kar üzerinden gerekli karşılıklar ayrıldıktan ve Kurumlar Vergisi ödendikten sonra kalan tutar Nisan sonunda veya Mayıs başında Hazineye deviredilir.Normal GK yerine OGK toplanmasının sebebi ne olabilir?Herhalde Hükümetçe ihtiyaç duyulan nakit/kaynak sıkışıklığı.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
6.Yıllık bilanço ve K&Z hesabı belli olmadığına göre, OGK dokuz aylık faaliyet karı üzerinden görüşmesini yapacak ve devredilmesi gereken dokuz aylık tutarı Hazineye normal zamanından üç ay önce avans olarak devir edecektir.Bu da işlerin ne kadar sıkışık olduğunu göstermektedir.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
7.2018 yılı Kasım ve Aralık aylarında faizler yüksek olduğu için Kamu bankalarının vetdiği düşük teklif üzerinde Hazine çoz az borçlanmıştır Hazinenin MB nezdindeki bakiyesi çok düşüktür ve Ocak ayında yüklü borç geri ödemesi, memur maaş ödemeleri vardır.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
8.Dolayısıyla Hükümet faizleri artırmamak için MB dan gelecek kaynağı öne çekmek istemektedir.Peki ne kadar kaynak gelebilir?MB nın yüksek kar ettiği yıllarda ekonomi kötü yönetilmiştir ve/veya ekonomide kriz vardır.MB karı özel sektörden kamuya kaynak aktarımıdır.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
9.Ekonominin krizde olduğu ve faiz oranlarının yüksek olması nedeniyle, anapara ödemesiz sadece faiz ödemeli sawap işlemlerinden önemli miktarda zarar etmaesine rağmen, MB nın 2018 yılı karı çok yüksek olacaktır.Bu nedenle Hazine hesabına önemli bir nakit girişi olacak
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
Sonuç olarak şerazesinden çıkan ekonomi politikaları kısa vadeciliğin önemli bir örneğini vermekte,seçim ekonomisi tüm hızıyla devam etmektedir.Allah sonumuzu hayreylesin.
— Durmuş Yılmaz (@DurmusYillmaz) 2 Ocak 2019
UĞUR GÜRSES: SİYASETE PARA BASAN MATBAA
Eski bir Merkez Bankası çalışanı olan Uğur Gürses ise "Asıl amaç şu: 2018'de kriz koşullarında elde edilen Merkez Bankası'nın kârını apar topar Hazine'ye aktarmak. Üzücü olan tarafı şu: Kriz koşullarında şirketler batarken ve zarar ederken Merkez Bankası kâr elde eder. Krize çare bulmak yerine, koşa koşa bu kârı seçim kaynağı olarak Hazine'ye aktarmak için gündem oluşturulması hiç de hoş durmuyor" diye konuştu.
Genel Kurul'un ardından Hazine'ye yaklaşık 25 milyar TL aktarılacağını belirten Gürses, Olağanüstü Genel Kurul toplantısının "siyasetçilerin talebiyle" erkene alındığını da belirterek, "Merkez Bankası yönetimi, yerel seçim öncesinde Ankara'daki siyasetçilerin ihtiyacı olan parayı aktarmak için olağanüstü genel kurul kararı almış. Bu gerçekten de bir merkez bankası için ağır hasarlı bir durum. Ülkenin ulusal parasına imza atanların, ulusal parayı basan kurumu siyasete para basan matbaa konumuna sokmaları çok üzücü. Yıllar sonra çocuklarına kalacak kötü bir miras" değerlendirmesi yaptı.
Yeni yazım: Orası hepimizin; seçim matbaası değil https://t.co/k3d1Er0fEu
— uğur gürses (@ugurses) 2 Ocak 2019
Ekonomist Yalçın Karatepe de, Uğur Gürses'in makalesine referans vererek, "Merkez Bankası erken genel kurul yapıp seçim öncesi Hazine’ye para aktaracak" değerlendirmesi yaptı.
Merkez Bankası erken genel kurul yapıp seçim öncesi Hazine’ye para aktaracak. https://t.co/GNQf6QwR2Z
— Yalçın Karatepe (@ykaratepe) 2 Ocak 201
İLK DEFA AKTARILAN TUTAR ERKENE ÇEKİLİYOR
İsmini vermek istemeyen bir bankanın Hazine yetkilisi, "TCMB'nin Hazine'ye 20 milyar TL'ye yakın bir tutar aktarmasını bekliyoruz. Her yıl nisan-mayıs aylarında aktarılan tutar ilk kez erkene çekiliyor. Zaten aktarılacak bir tutarın, içinde yerel seçimin de bulunduğu dönemde erkene çekilmesi piyasada soru işareti oluşturuyor" diyerek şöyle devam etti:
"Hazine'nin TCMB kâr transferi ocak sonu şubat başında tamamlanacaktır. Şubat ve mart ayında Hazine'nin itfa borçlanma programı oldukça kuvvetli. Bu nakit kaynak kasım-aralık aylarında benzeri yapıldığı üzere Hazine borçlanmasını piyasa altı faizlerden gerçekleştirmeye çalışmak için kullanılabilir mi? mümkün. Ancak bunun da 'güven zedelemesi' başta olmak üzere uzun vadeli sonuçları olabilir"
Geçtiğimiz yıl ağustos ayında yaşanan TL'deki sert değer kaybı ardından Türkiye ekonomisi yavaşlamaya başladı. TL'deki sert değer kaybı bir kaç ay önce son buldu ve kur yerini daha sakin bir seyre bıraktı. Ancak bu kaybın makro gelişmeler üzerindeki gecikmeli etkileri ise hala görülmeye devam ediliyor.
Reuters'da yayımlanan bir analizde de dikkat çekildiği üzere yerel seçimler öncesi bir yandan iç talepteki durgunluğu kırmak için reel sektör üzerinden, diğer yandan kredi akışını sürdürmek için bankalar üzerinden adım atmaya çalışan hükümetin bu adımlarına rağmen 2019'da Türkiye ekonomisinin hala düşük büyüme ve yüksek işsizlik riskiyle karşı karşıya kalması bekleniyor.
HAZİNE İHALELERİ TAKİP EDİLECEK
Hazine'nin iç piyasadan bugüne kadar düzenli şekilde önceden ilan ederek yaptığı borçlanma programına TCMB'den erken aktarılacak kaynak sonrası uyumlu bir süreç izleyip izlemeyeceği daha yakından takip edilecek.
Hazine, kasım ayında, yurt dışı piyasalardan yapılan öngörülenin üzerinde borçlanma ve alınan tasarruf tedbirleri sayesinde finansman ihtiyacının azaldığını belirterek ilan edilen altı ihaleden üçünü iptal etmişti.
Kasım ayında düzenlenen iki yıllık gösterge tahvilin yeniden ihracında bileşik faiz ortalama yüzde 18.79 olmuştu. Aynı gün ikincil piyasada faizler yüzde 21 civarındaydı. İhalede oluşan faiz piyasanın yaklaşık 230 baz puan altındaydı.
Hazine, ocak ayında 6.4 milyar TL'lik iç borç servisine karşılık 5 milyar TL'si piyasadan toplam 6.1 milyar TL'lik iç borçlanma planlıyor.
Hazine'nin yüklü itfa programı ise şubat ve mart aylarında gerçekleşecek. Şubat ayında 22.7 milyar TL'lik iç borç servisine karşılık 17.4 milyar TL'si piyasadan toplam 21.8 milyar TL'lik iç borçlanma hedefliyor. Mart ayında toplam 15.3 milyar TL'lik iç borç servisine karşılık ise 12.5 milyar TL'si piyasadan toplam 14.4 milyar TL'lik iç borçlanma yapılması öngörülüyor. (EKONOMİ SERVİSİ)
