'Ticari ambargo yayılırsa Huawei'nin işi zor'

Fatma YÖRÜR

ARTI GERÇEK - ABD'nin Çinli Huawei şirketine yönelik ticari kısıtlamalarının yankıları sürüyor.

Bugün yapılan açıklamaya göre, Amerikan Ticaret Bakanlığı, kara listeye alınan Çinli Huawei şirketine uygulanan ticari kısıtlamaların kimilerini 90 günlüğüne askıya aldığını açıkladı.

Geçiş süreci boyunca Huawei, dünya çapındaki operasyonlarının etkilenmemesi için ABD'de üretilen kimi ürünleri satın almaya devam edebilecek.

Diğer yandan, dün Google'ın çatı şirketi olan Alphabet, Huawei ile yazılım, donanım ve teknik servis hizmetlerini içeren anlaşmanın kapsamını daralttığını duyurdu. Alphabet'in aldığı karar gereği bundan sonraki Huawei telefonlarında Google'ın geliştirdiği Android işletim sistemi güncellenemeyecek. 

ABD Ticaret Bakanlığı'nın kısıtlamalarını gevşetmesinin ardından ise henüz Google cephesinden bir açıklama gelmedi.

Gelişmeleri değerlendiren Bilişim ve Teknoloji Hukuku Uzmanı Başkanı Gökhan Ahi, kararın piyasadaki mevcut Huawei kullanıcılarını etkileyeceğini sanmadığını belirterek, "Google tarafı bu yönde bir açıklama yaptı. Öyle görünüyor ki, bundan sonra üretilecek cihazları alan kullanıcılar, sadece Google değil bir çok ABD menşeili yazılım ürünlerini ve servislerini kullanamayacak. Konu, aslında bir kaç yıl öncesine dayanıyor, dört ana meseleden birincisi Çin ile ABD arasındaki ekonomik savaş, ikincisi dijital güvenlik ve siber casusluk endişesi, üçüncüsü ABD’nin yaptırım uyguladığı ükelere Huawei tarafından ticaret yapılması, dördüncüsü ise bir zamanlar ABD’li firmalara fason üretim yapan Huawei’nin izinsiz know how çalması. Tabi bu dört sebebin aslında en önemlisi, ABD - Çin Ticaret Savaşı. Çinli firmalar son bir kaç yıldır atakta ve ABD firmalarının hakim olduğu ülkelere altyapı donanımı ve cihazlarla çok düşük fiyatlarla girebiliyorlar" dedi.

Bu durumun ABD tarafından ticari hegemonyasının ihlali olarak değerlendirildiğini kaydeden Ahi, "ABD’nin bu kararı uluslararası ticaret yasalarına aykırı değil, zira her ülke bazı ürün ve servislere kısıtlama, yasaklama veya gümrük vergisini yükseltme gibi tedbirler alma hakkına sahip. ABD hukukuna tâbi ürün ve servis üreticileri, ABD düzenlemelerine uymak zorunda, dolayısıyla Google’un uymama şansı yok. ABD’nin uyguladığı bu ticari ambargo, diğer ülkelerin de benzer karar almasına yol açarsa Huawei’nin işi zor görünüyor" dedi.