Hasankeyf’te yıkım sürüyor, halk mağduriyetlerinin giderilmesini istiyor

Remzi BUDANCİR

ARTI GERÇEK - Batman’da Ilısu Barajı altında kalacak olan 12 bin yıllık tarihi Hasankeyf antik kentindeki çalışmalar sürüyor.  Kayalar 'tehlike arz ettiği' iddiasıyla dinamitlerle havaya uçuruldu, Hasankeyf sakinlerden yeni yapılan yerleşim alanlarına taşınması istendi. En son Hasankeyflilere tebligat gönderilerek evlerini boşaltmaları için 15 gün süre tanındı.  Buna tepki gösteren Hasnakeyfliler, baraj çalışması yürüten Devlet Su İşleri (DSİ) Bölge Müdürlüğü'nün tahliye kararına tepkili.

HASANKEYF HALKI EYLEMDE

Dün Hasankeyf’te tarihi kale sokağındaki esnaf, belediye binası önünde toplanarak Batman- Mardin karayolunu trafiğe kapattı. Hasankeyf köprüsü üzerinde oturma eylemi yaptı. Bunun üzerine polis esnafa tazyikli suyla müdahale etti. Ajanslara yansıyan haberlere göre, alay yerine giden Hasankeyf Kaymakamı Bülent Baygüven, esnafla görüşme yaparak dağılmaları konusunda ikna etti.  Kaymakam’ın müdahil olmasının üzerine eylem sona erse de sorunlar çözülmüş değil. Baraj yapımı nedeni ile ilçe boşaltılmak isteniyor. Hasankeyf esnafı ve yurttaşlar yaşam alanlarını terk etmek istemiyor.  Aynı zamanda yeni yerleşim yerinde yapılan konutlar Hasankeyf’lielrin ihtiyaçlarını karşılamıyor.  İlçede oturanlardan yaklaşık 60 kişi hak sahibi sayılmamış.

FİRMA MALİYET İÇİN HALKI MAĞDUR EDİYOR

İlçede yaşanan diğer bir sorun baraj çalışması yapan yüklenici firmanın bölgede yürüttüğü çalışmalar. Bu firma daha önce tarihi kentte bulunan kayalıkları dinamitle patlatarak gündeme gelmişti. Firma bu faaliyetini sadece antik kentte değil, yeni yerleşim yerinde de sürüyor. Yeni yerleşim yerine 500 metre mesafede bulunan kayalık alanı dinamitle patlatan firma, buradan çıkan taşları barajda dolgu malzemesi olarak kullanıyor. Patlamanın olduğu noktaya yakın bir mesafede hem evler, hem de okul var. Patlamadan dolayı yeni evlerin duvarları çatlamış durumda. Okulda eğitim gören öğrenciler ise korku içinde. Bu duruma karşı çıkan Hasankeyfilerin talepleri dikkate alınmıyor.  İlçe sakinlerinin "Neden 5 kilometre ötede bulunan kayalıkları patlatmıyorsunuz" sorusuna firma yetkilileri, "Maliyet artar.  Burası daha karlı" cevabını veriyor.

"ENGELLİ ÇOCUKLARI OLAN AİLELER MAĞDUR OLDU"

Hasankeyf Kaleiçi Muhtarı Murat Batıhan,  sorunların başında yeni yerleşim yerindeki uygulamalar, dinamit patlamaları, iskan çıkarılmasının ardından hak sahipliliği konusunda yaşanan sorunların geldiğini anlattı. İlçede 50’den fazla kişinin hak kaybına uğradığını ifade eden Batıhan, şunları söyledi:  "Kimlerin hak sahibi olacağına ilişkin şartlar Kaymakamlık sitesinde yayınlanmıştı. Özellikle mağduriyet yaratan iki ibare var. 1 Nisan 2013 tarihi itibari ile ilçede adresi olmayanlar hak sahibi olamıyor.  Bizim ilçe küçük. Özellikle engelli çocuğu olan aileler, çocuklarının Batman merkezde rehabilitasyon merkezine kayıt ettirebilmek için ikametini yakınların yanına götürmüş. O sıra hak sahipliliği çalışması yapılıyor, bunların ikametlerinin Batman merkezde olduğu tespit ediliyor. Bu insanlar buralı. Zorunluktan kaynaklı ikametlerini götürmüşler. Bunlar hak sahibi olamadı.

"BEKAR OLANLAR  VE RESMİ NİKAHI OLMAYANLAR HAK SAHİBİ OLAMIYOR"

Diğer bir ibare İskân Kanununda belirlenen aile olma vasfı.  Evli olmayan, çocuklu aile olmayan kişiler aile vasfı taşımıyor. Yaşları 30, 35, 40 ve 50 yaş üstünde olup evlenmemiş insanlar var. Anne babaları yok, tek başına yaşıyorlar.  Kısmet olmamış evlenmemişler. Bunlar aile olma vasfı taşımadığı için hak sahibi olamıyor.   Ama bu insanlar evli olmasa bile kendisine ait taşınmazı var. Bağı var, bahçesi var. Evi var. Bu insanlar evlerinden çıkarılıyor. Ama hak verilmiyor. Bu insanlar peki ‘Ne yapacağız, nereye gideceğiz’ dediklerinde, ‘yapacak bir şey yok, nereye gidiyorsanız gidin’ cevabı veriliyor.

Birde çok eşlilikten kaynaklı sorun var. Adam geçmişte 2 evlilik yapmış. İki eşinden çocukları ve torunları var. Resmi nikahlı olan eşinden olan çocuklar hak sahibi, ama imam nikahlı olan eşinden olan çocuklar hak sahibi değil.  Neymiş evlenmemişsin, aile vasfını taşımıyorsun diyorlar. Bu şekilde hakkını alamayan 45-50 kişi var."

"YENİ YERLEŞİM ALANINI DİNAMİTLE PATLATIYORLAR"

Muhtar Batıhan, antik kentte odluğu gibi yeni yerleşim yerinde de dinamit patlatıldığına dikkat çekti. Bu patlamaların evlere 400-500 metre mesafede yaşandığını anlatan Batıhan, "Çocuklarımızı gönderdiğimiz okul, patlamanın yapıldığı yere 500 metre mesafede. Buradaki kayaları götürüp kale dolgusunda kullanıyorlar. ‘Hasankeyfin dibinde bunu niye yapıyorsunuz. 5 kilometre ilerde ne köy var ne kasaba. Gidin orayı patlatın’ dediğimizde bize, ‘Orası uzak, maliyeti yüksek olur’ diye cevap veriyorlar. Biz bunun mağduriyetini çekmek zorunda mıyız dediğimizde ‘Yapacak bir şey yok’ deniliyor. İmzada topladık bununla ilgili. Ama maalesef bir şey yapılmadı. Çocuklarımızın psikolojileri bozuldu. Gece yataklarında uyuyamıyorlar" diye konuştu.

"EYLEMLERİMİZ DURMAYACAK"

İlçede yaşanan sorunların bir türlü giderilmediğini anlatan Batıhan, kendilerine verilen hiçbir vaadin yerine getirmediğini söyledi. Hak sahipliği tam sağlanmadan yeni yerleşim yerine gitmeye zorlandıklarını ifade eden Batıhan, "Yeni yerleşim yerinde iş yerleri, meskenler ve evler yapılmadan kadame kadame tahliye ediliyoruz. Zoraki tahliye ediliyor. Tebligat göndermişler,  tahliye edilmemesi durumuna, 15 gün içerisinde boşaltamazsan icraya vereceğiz deniliyor. Basın açıklamalarımızda söyledik, eylemlerimiz aralıksız bir şekilde devam edecektir. Verilen sözler tutulmayana kadar, mağduriyetimiz giderilmeyene kadar devam edeceğiz" dedi.