Jeopolitik gerilim Rusya'yı, Rusya piyasaları vurdu

EKONOMİ - Küresel olarak gelişmekte olan ülke piyasalarına yönelik risk algısının artmasıyla Rus Rublesi öncülüğünde Türk Lirası’nda değer kaybı gözlenirken, dolar/TL yeni tarihi zirvesi olan 4.0755’e tırmandı, euro/TL 5 seviyesinin üzerini test etti, sterlin/TL ise 5.7666 ile yeni bir rekor kırdı.

ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşı korkusunun haftalardır meşgul ettiği küresel piyasalar, ABD yönetiminin vergilerin henüz yürürlüğe girmediğine ve anlaşmazlığın görüşmelerle çözümlenmesinin mümkün olduğuna işaret etmesiyle soluklandı. Ancak jeopolitik gerilimlerin yeni turu olarak nitelendirilen ABD'nin Rusya iş dünyasını hedef alan yaptırımları başta Rusya olmak üzere gelişmekte olan piyasalarda görünümü bozdu. Rus borsası dün sert düşerken, Rus Rublesi ve diğer gelişen ülke paralarında kan kaybı yaşandı. Rusya, sert dille kınadığı yaptırım paketinden olumsuz etkilenen şirketlere yardım edeceğini açıkladı.

ABD'nin 2016 yılı başkanlık seçimlerine müdahale etmekle ve diğer "kötü faaliyetleriyle" suçladığı Rusya'yı cezalandırmak amacıyla, 24 Rus devlet yetkilisi ve işadamı ile 14 kuruma karşı yeni yaptırımlar getirmesi Rusya piyasalarını sarstı. Rus borsası yüzde 12.5 değer yitirdi.

YAPTIRIM UYGULANAN ŞİRKETLERE YARDIM

Borsadaki büyük satış dalgası sonrasında Moskova yönetimi, ABD yaptırımlarının etkisinin minimum seviyeye indirilmesi için gereken tedbirlerin alınacağını açıkladı. Başbakan Dmitri Medvedev, yaptırımların hedefindeki enerji, metal ve savunma sektörlerinin ağır toplarına yardım edileceğini açıkladı.

ABD, Rusya aptırım kararı alınan Rus işadamları arasında Nükleer Santrali yatırımları bulunan Oleg Deripaska, altın üreticisi Süleyman Kerimov, alüminyum üreticisi Viktor Vekselberg ve Kirill Shamalov bulunuyor. Yaptırım uygulanan kamu görevlileri arasında Gazprombank JSC Yönetim Kurulu Başkanı Andrey Akimov, VTB Bank Yönetim Kurulu Başkanı Andrey Kostin, Gazprom Yönetim Kurulu Başkanı Alexey Miller bulunuyor.

ABD Hazinesi tarafından açıklanan yaptırımlar Washington'un seçim müdahalesi dışında başka nedenlerle de suçladığı Rusya'ya karşı aldığı en ağır önlemlerden biri oluyor. ABD geçen ay da, 19 Rus vatandaşı ve Rus istihbarat servisinin de içinde bulunduğu beş kurum hakkında, ABD'ye karşı iki yıldır devam eden siber saldırılar yaptıkları gerekçesiyle yaptırım uygulama kararı almıştı.

PİYASALARI ETKİLEYEN NEDENLER ÇOĞALIYOR

Türk Lirası’ndaki değer kaybında bir süredir Suriye’de yaşanan savaşın etkilerinin görüldüğü belirtiliyordu. Dün son olarak Rusya ve Suriye askeri makamları Suriye’ye İsrail savaş uçakları tarafından saldırı yapıldığını açıkladı.

Diğer yandan ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları, ABD-Rusya gerginliği piyasalarda endişe yaratırken, yurtiçinde iç siyasette faizlerin düşürülmesi için konuşulan paket, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ekonomiden sorumlu yetkililere yönelik eleştirileri, eleştirilerin ardından Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in istifa ettiği iddiası gibi unsurlar TL üzerinde baskı yarattı. Türkiye piyasalarına ilişkin makro endişeler ise yüksek büyümenin de tetiklediği yüksek enflasyon ve yüksek cari açığın bir araya gelmesinden kaynaklanıyor.

DOLAR 4 SEVİYESİNİN ÜZERİNE YERLEŞTİ

Dolar/TL’de 4 seviyesinin üzerinde kalındıkça yükseliş eğiliminin devam edebileceği, risk iştahında bozulma olduğunda TL gibi iç dinamikleri zayıf olan para birimlerinin daha olumsuz etkilendiği belirtiliyor.

Bir bankacı, "Zaten TL’de Moody’s’ten başlayan, yüksek enflasyon gibi unsurlarla devam eden bir kırılganlık söz konusu. TCMB’nin 25 Nisan’daki PPK toplantısına kadar da bu durum devam eder. TCMB artık faiz artırabilir mi artıramaz mı diye endişeler var. Gelişmekte olan piyasalar genelinde bir olumsuzluk var ve bu hareket devam edecek gibi duruyor. Kur 4’ün üzerine yerleşti gibi bir görüntü var şu an" dedi.