Kıdem tazminatında sona doğru

GÜNCEL - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, bu sabah katıldığı bir televizyon programında kıdem tazminatı ile ilgili önemli bir açıklamada bulundu. Müezzinoğlu, kıdem tazminatı ile ilgili hazırlanan düzenlemenin yarın bakanlar kuruluna sunulacağını açıkladı.

Bakan Müezzinoğlu, kıdem tazminatı ile ilgili hazırlanan düzenlemenin yarın bakanlar kuruluna sunulacağını açıkladı. Kanal 7'nin "Başkent Kulisi" programına katılan Bakan Müezzinoğlu'nun sözleri şöyle:

"Türkiye'de şu anda çalışanların yüzde 80'i kıdem tazminatı sorununu yaşıyor. Böyle bir yapının daha fazla sürdürülmesi daha fazla mümkün değil. Bu çalışanın hakkı. Korunmalı ve güvence altında olmalı. Bu güvence iş verenin himayesinde toplanıyor. En iyi iş veren bile zora girdiği zaman burada mağdur olan yine çalışan oluyor. Bu mağduriyeti gidermek için bir fon oluşturacağız. Burada iş veren işçinin hakkettiği parayı fona yatıracak. Bu konuda yolun başındayız. İlgili bakanlıklarla teknik çalışmalar tamamlandı. Düzenlemeyi yarın Bakanlar Kurulu'na sunacağız. Onay alınırsa sahaya çıkacağız.

41 yıl önce hazırlanan iş kanununda bir fon kurulması öneriliyor. Ama biz bunu kuramamışız. Yüzde 80 mağduriyet yaşıyorsa bundan yararlanan büyük bir kitle var demektir. Çalışanın hakkını koruyabileceğimiz bir yapı oluşturacağız. İki üç ay için bunu başarmayı hedefliyoruz. Yıl sonuna da kalabilir."

DÜZENLEME NELER İÇERİYOR?

Kıdem tazminatında üzerinde uzun süredir çalışılan model, çalışanın kıdem tazminatı hakkının her ay banka hesabına işveren tarafından yatırılmasına dayanıyor. Çalışan ise, belli sürelerden önce bu parayı çekme hakkına sahip olmayacak. Bu süreler içinse 15 yıla kadar uzanan rakamlar telaffuz ediliyor. Şu anda kıdem tazmiatı, her yıl için bir brüt maaşa denk düşüyor. Yeni sistemde bu hakkın korunabilmesi için, her ay maaşın yüzde 8.3'ü düzeyinde bir katkı payının kıdem tazminatı hesabına yatırılması gerekiyor.

ÖDEMELERİ KAMU TAKİP EDECEK
Hükümetten yapılan açıklamalarda, yeni sisteme kamunun da belli bir miktarda her ay katkı yapacağı açıklanmıştı. İşverenin ödemeleri yapmaması durumunda ne olacağı da geçmişte tartışılmıştı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Müezzinoğlu ise, ödemeleri bizzat kamunun takip edeceğini söylemişti.

ÜÇ HAK VERİLECEK
Çalışma hayatına yeni girecek olanlar, kıdem tazminatında yeni modeli seçmek zorunda olacak. Mevcut çalışanlara ise 3 hak sunulacak. Bu haklar "eski sistemde kalma, işvereniyle anlaşarak birikimlerini yeni sisteme taşıma ve eski haklarını alarak yeni sisteme geçme" olarak" sıralanıyor.

Devrimci İşçi Sendikaları ise kıdem tazmitanının fona dönüştürülmesine karşı çıkıyor.

Disk, kıdem tazmitanın fona dönüştürülmesine dair şu görüşleri savunarak hükümeti uyarmıştı:

"Madem işçilerin yararına kıdem tazminatı fonunu 15 yıldır neden kurmadınız?  Fonun işçilerin lehine olacağı iddia ediliyor. Neden çalışanların lehine olacağını söylediğiniz fonu referandumdan önce kurmadınız? Eğer fon işçi lehine olsaydı. 42 yıldır kurulurdu. Sizden önceki 30 bakan kıdem tazminatı fonunu kurardı. Kıdem tazminatı fonu bugüne kadar kurulamadı. Çünkü fon, kıdem tazminatının yarısının gasp edilmesi anlamına geliyor.

"Kıdem tazminatı işçinin güvencesidir. Kıdem tazminatı sadece parasal bir konu değil dolaylı bir iş güvencesi sistemidir. Kıdem tazminatının fona devri işten çıkarmaları kolaylaştırır. Kıdem tazminatı işverenlerin bireysel sorumluluğudur, bireysel borcudur ve öyle kalmalıdır. Hükümet programlarında sık sık işgücü piyasasının esnekleşmesi için kıdem tazminatının fona devri gerektiğini ifade edilmektedir. Dolayısıyla kıdem tazminatının fona devri işçi çıkarmayı kolaylaştıracak, esnekliği artıracaktır.

"Fon kıdem tazminatını 10-15 güne düşürecek. İşçi lehine diye sunulan fonun gerçek amacı kıdem tazminatını düşürmektir. Hükümetin hazırladığı Ulusal İstihdam Stratejisinde "Kıdem tazminatının yüksekliği, işletmeler açısından önemli bir maliyet kaleminin ortaya çıkmasına neden olmaktadır" denmektedir.  Fon kurulması durumunda kıdem tazminatının 30 günden 10-15 güne düşmesi neredeyse kesindir.

"Fon, kıdem tazminatının son ücretle bağını koparır ve düşmesine yol açar. İşçiler kıdem tazminatını son ücretleri üzerinden ve 30 gün olarak almaktadırlar dolayısıyla çalışma hayatında aldıkları zamlar kıdem tazminatına yansır. Fon kurulması durumunda kıdem tazminatının işçinin son ücretiyle bağı kopar ve alacağı kıdem tazminatı miktarı düşer.

"Kamu kaynaklarının kullanılmasına karşıyız. Kıdem tazminatı işverenin bireysel borcudur bu yüzden kamu kaynaklarından ve işsizlik sigortasından kurulacak fona kaynak ve pirim kesintisi aktarılmasına karşıyız. İşverenlerinin borcunun halkın sırtına yıkılmasına hayır diyoruz.

"Yüzde 80 yaralanamıyorsa kanun hâkimiyetini sağlayın. Bakan tarafından dile getirilen 'işçilerin yüzde 80'inin kıdem tazminatına erişemediği' iddiası aslında bir itiraftır. Yasal bir yükümlülük olan kıdem tazminatı ödemesinin işverenlerin yüzde 80'i tarafından yerine getirilmediğini söylenmektedir. Bu iddianın bilimsel temeli olup olmadığı tartışmalıdır. Öte yandan velev ki bu iddia doğru olsun, hükümet kanun hakimiyetini sağlamak ve kıdem tazminatına eşimi sağlamakla yükümlüdür. İşverenlerin yüzde 80'i vergi ödemediğinde hükümet ne yapacak? Vergileri mi kaldıracak yoksa caydırıcı tedbirler mi alacak?

"Kıdem tazminatı hakkı güçlendirilmelidir. Kıdem tazminatı işçinin geleceğine yapmış olduğu bir yatırımdır. İşverenlerin ise kıdem tazminatı ödememek için onlarca yöntem geliştirdikleri bilinmektedir. Bu nedenle sorun kıdem tazminatı fonu değil işverenlerin yasal yükümlüklerinden kaçınmasıdır.  Kıdem tazminatına güvence getirilmesi kıdem tazminatının fon adı altında yarıya düşülmesini gerektirmez.  

"Kıdem tazminatı ve işçilik alacakları ilk sıraya alınsın. Kıdem tazminatının işverenlerin istismarına karşı korunmasının yolu vardır. Kıdem tazminatı dahil işçi alacakları devlet alacakları dahil tüm alacaklardan öncelikli sıraya alınmalı ve işverenin mal varlığından öncelikle işçi alacaklarının ödenmesini kabul eden bir sistemle geçilmelidir.

"ILO'nun 173 Sayılı Sözleşmesi onaylanmalı. Hükümet kıdem tazminatı fonu inadını bir kenara bırakmalı.  Kıdem tazminatının ve diğer işçi alacaklarının işverenin suiistimaline ve ödeme güçlüğüne karşı korunması için ILO'nun 173 sayılı İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi Halinde İşçi Alacaklarının Korunması Sözleşmesi onaylanmalıdır.

"Kıdem tazminatını korumak için hayır:  Konfederasyonumuz referandumda evet çıkması durumunda kıdem tazminatının fona devredilmesi sürecinin hızlanacağını ve bu yüzden hayır denilmesi gerektiğini ısrarla dile getiriyor. Gelişmeler bizi doğruluyor. Kıdem tazminatını korumak isteyen işçiler referandumda hayır demelidir."