Kudüs kararının arkasında Suudi-ABD anlaşması mı var?
HABER MERKEZİ - ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması bütün dünyada tepkilere ve eleştirilere neden olurken, kararın arkasında ABD ve Suudi Arabistan’ın olduğu ileri sürüldü.
Suudi Arabsitan’da yönetimi fiili olarak devralan Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İsrail’in politikalarını desteklediği bilinen Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner’in geçtiğimiz aylarda Riyad’da bir araya geldiği biliniyor. O görüşmelerde, ABD’nin hazırladığı yeni bir Filistin planının Suudi Veliaht Prens ile paylaşıldığı ve prensin de bu planı kabul etmesi için Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a baskı yaptığı bildirildi.
ABBAS'A "SABIRLI OL" BASKISI
Reuters’a konşan ve adı açıklanmayan üst düzey dört Filistinli yetkili bu iddiaları doğruladı. Filistinlili yetkililerden biri, planın Abbas’a geçtiğimiz Kasım ayındaki Riyad ziyareti sırasında aktarıldığını söyledi. Bir başka Filistinli yetkili de Prens Muhammed’in Abbas’a "sabırlı ol, iyi haberler alacaksın, barış süreci devam edecek" dediğini aktardı.
YENİ PLAN NE GEİTRİYOR?
Peki, 2018’in ilk yarısında açıklanması belklenen yeni plan ne içeriyor? Reuters’ın aktardığına göre plan Filistin Yönetimi’ne Batı Şeria’daki parçalanmış bölgelerde sınırlı bir özerklik tanıyor. 1948 ve 1967’deki savaşlarda evlerini kaybeden Filistinlilerin geri dönüş hakları da ortadan kalkıyor. 1995’teki Oslo Anlaşması’nda Filistinlilerin yerleşiminin tanındığı Batı Şeria’daki A ve B bölgelerinin yanı sıra C bölgesinde de yüzde 10’luk bir Filistinli varlığını kabul ediyor.
Plan, Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim yerlerinin korunmasını ve Filistinlilerin geri dönüş haklarının ortadan kalkmasını da öngörüyor.
Bir Filstinli yetkili, Kudüs kararını duyurmadan önce Trump’ın Abbas’ı arayarak "sana, hoşuna gdecek bazı olanaklar sunacağım" dediğini, Abbas’ın bunların ne olduğunu sormasına rağmen detay vermediğini söyledi.
ARAP ÜLKELERİNİN PLANA KARŞI ÇIKMASI GÜÇ
Filistinliler tarafında kabul edilmeyeceği düşünülen bu plana Arap ülkelerinin tepkisi ne olur? Washington’daki Brookings Enstitüsü’nden Shadi Hamid’e göre Arap hükümetlerinin Trump’ın planına karşı çıkması güç, çünkü İran’a karşı bugne kadar hiç olmadığı kadar İsrail’le yakın bir politika yürütüyorlar.
Trump’ın kararını açıklaması ardından Ürdün Kralı Abdullah ile görüşen analist Orain Rantawi de benzer bir görüşü dillendirdi. Rantawi, "İran’a karşı İsrail - Körfez işbirliğine yol verecek, bunun için de ABD desteğini sağlama alacak ve Filistinlilerin aleyhine olacak bir anlaşma için doğrudan temaslar var" dedi.
"SUUDİLER BÜYÜK BALIĞIN PEŞİNDE"
Reuters’a konuşan bir diplomat da Suudi Arabistan’ın İran’a karşı ABD desteğini almak için, Filistin konusunu ikinci plana attığını belirtti. Diplomat, "Suudiler, buüne dek eşi benzeri görülşmemiş biçimde Washington’un deteğini aldılar ve bunu tehlikeye atmak istemiyorlar. Büyük balığın peşindeler" şeklinde konuştu.
