Ukrayna ve Suriye’deki savaş Rusya’da özel askeri şirketlerin gelişmesine vesile oldu. Kremlin bu şirketlerin gizli hareket etmelerine izin veriyor ve dış politikada yeni bir araç olarak kullanıyor.

Bunun için Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov özel askeri şirketlere (ÖAŞ) ait mensuplar için "net yasal zemin" hazırlanmasını istedi.

Putin askerleri Suriye’den çektikten sonra bu özel orduları nereye gönderecek sorusu akılla geliyor, halbuki Rusya yasaları kiralı (paralı) askerlerin kullanımını yasaklıyor.

Bilinmektedir ki 1990’dan bu yana Moskova bu şirketleri dış müdahaleler için kullanmakta. Son dört yıl içerisinde Putin çok yoğun olarak dış politikada Rusya’nın gücünü doğu Ukrayna ve Suriye’de yaymak için bu ÖAŞ’leri araç olarak kullanıyor.

Yarbay Dmitri Utkin, "Vagner Grubu" silahlı şirketinin kurucusudur ki ABD maliye bakanlığı bu şirketi Suriye savaşı için Rusya vatandaşlarını kiralayan en büyük şirketlerden biri olduğu açıklamıştı.

Dmitri Utkin 2013’te Moran Security Group ÖAŞ’de çalışmaya başladı ve aynı yıl içerisinde Petersburg’ta Slav birliği örgütünü kurdu. Bu örgüt Suriye’deki petrol kaynakları ve boru hatlarının korunması için emekli Rus askerlerini kiralıyordu. Utkin bu örgütün komutanlarındandı. Var olan bilgilere göre bu örgüt kötü donanmıştı ve kötü yönetiliyordu ondan dolayı da büyük kayıplar verdi.

2014 yılında Dmitri Utkin, "Vagner Grubu"nu kurdu ve o dönemden itibaren Kremlin’in resmi olmayan önemli elemanı haline geldi. Doğu Ukrayna’da Lugansk bölgesi için savaşan bir grup emekli askerin komutanlığını yaparak ortaya çıktı.

Kimliğini gizli tutan kendine ve gizli asker diyen bir şahıs Donetsk bölgesinde gönüllü olarak savaştığı dönemde 2015 yılında bir ÖAŞ elemanı ile Suriye’de savaşmak için anlaştığını söyledi. Buradaki esas amacın yurtseverlik değil para kazanmak olduğunu söylüyor. Birçok insan para kazanmak için oraya gidiyor. Aylık yaklaşık150 bin ruble (2,6 bin dolar) maaş karşılığında çatışıyorlar. Ayrıca öldürülen her bir IŞİD’li için 5 bin ruble (88 dolar) ödeniyor. Ağır yaralanma durumunda 900 bin ruble (16 bin dolar) ve şehit olduğu takdirde ise ailesine 3 milyon ruble (53 bin dolar) ödeniyor.

"Vagner Grubu" Suriye’de daha çok ön cephede danışmanlık görevinde bulunuyor ve hava saldırıları için koordinat belirliyorlar ki bu koordinatlar sayesinde Rusya uçakları bu savaşın seyrini Esad lehine değiştirmeyi başardılar.

Resmi ilişkilerin olduğu ret edilmesine rağmen öyle gözüküyor ki Kremlin "Vagner Grubu"nun komutanlarını "hizmet için" ödüllendirdi. Bu Suriye hükümetinin lobi çalışmaları sayesinde de olmuş olabilir. Belki de "bunlar kahramandır" demiş olabilirler. Ve ödüle layıktırlar. Ama bu insanlarla Rusya hükümeti arasında resmi bir ilişki yok.

Rusya askeri uzmanları ABD’nin sürekli askeri şirketleri kullandığını, Rusya’nın da bunu yapması gerektiğini tekrarlayıp duruyorlar.

Şimdi Rusya Suriye’den çekilmeye başlayınca birçok kişi Putin bu özel orduları nereye gönderecek diye sorup duruyor. Rusya’nın şehit düşmüş gizli askerlerinin bu seferki anıtı nerede olacak diye soruyorlar. Ukrayna ve Suriye’deki savaş Rusya’da özel askeri şirketlerin gelişmesine neden oldu. Kremlin onlara gizli hareket izni veriyor ve bir araç olarak dış politikada kullanıyor.

Lavrov ÖAŞ girişiminin hassas bir noktaya değindiğini, bunların ülke sınırları dışındaki askeri görevleri üstlendiklerini ve herhangi bir yasal zeminlerinin olmadığını dile getirdi.

Bakan Lavrov, "Net bir yasal zemin hazırlanmalı ki bu ÖAŞ üyesi insanlar hukuksal bir zeminde korunmuş olsunlar" dedi.

Lavrov’un bu açıklaması ÖAŞ bundan sonra da dış görevlerde yer alacağını ve daha da büyütüleceklerinin işaretidir. Bu çok karlı bir pazar ve bu pazar uzun bir süre ABD ve İngiliz ÖAŞ’lerinin elinde idi. Bu şirketler kendi çıkarları çerçevesinde yasaları gözetmeksizin hareket ediyorlar. "Vagner Grubu" askerleri Rusya’nın farklı bölgelerdeki işgali gizlemek için iyi bir araca dönüştü.

"Vagner Grubu" bir güvenlik şirketinden çok yarı askeri bir örgüttür. Devletin direkt denetiminde olmadan ulusal çıkarları geliştiren şirkettir. Bu şirketin varlığı Kremlin’in askeri operasyonlarını gizlemek ve verilen kayıpları saklamak için çok elverişlidir. Bu Moskova için çok önemli bir argümandır ve bunun yarı yasal olarak kalması ve yasal zemine oturtulmasının geciktirilmesi işe yarıyor.