'Bir yanda sokak ekonomisi, bir yanda hortumcu ekonomi'

Derya OKATAN

ARTI GERÇEK - CHP Emek Büroları, Ankara'da "Sokak Ekonomisi ve Güvencesizler Çalıştayı" düzenledi. TBB Litai Konukevi'nde düzenlenen çalıştayda 'Geri dönüşümcüler', 'Sokakların hak ve özgürlükleri', 'Kadın üretici pazarları', 'Sokak medyası' gibi başlıklarda tartışmalar yürütüldü.

Yiyecekten oyuncağa kadar çeşitli ürün tezgahlarının açıldığı çalıştayda, sokak tiyatrosu sergilendi, Abdallar davul zurna çaldı, sokak müzisyenleri ezgilerini seslendirdi, Hacivat-Karagöz gölge oyunu gösterildi. Çalıştayda yine ayakkabı boyacılarından, sepet ören Roman kadınlara, performans sanatçılarından çiçekçilere kadar sokak emekçileri de vardı.  

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile Genel Başkan Yardımcısı ve Emek Büroları Koordinatörü Veli Ağbaba, tezgahları gezdikten sonra salona girdi. 

60 YAŞINDA 6 GÖÇ GÖRMÜŞ 60 CM YERİ YOK

Çalıştayın açılış bölümünde ilk olarak konuşan Güvencesizler Komisyonu Danışmanı Dinçer Mendillioğlu, Özgecan ve güvencesiz kadınları anarak konuşmasına başladı.

Türkiye'de on milyon insanın güvencesiz çalıştığını belirten Mendillioğlu, herkesin eşit yurttaşlık hakkına sahip olduğunu söyledi. Salondaki bir emekçiyi göstererek, "60 yaşındaki Mehmet amca, 6 göç görmüş, 60 cm yeri yok" diyen Mendillioğlu, "Birilerinin sokakta olması gerekiyor ama bu kadar meslek grubu sokakta ise bir sorun vardır. İnsanlar neden sokakta olur, çaresizdir. Milletvekilliği, bakanlık, başbakanlık, meclis başkanlığı yapmış Binali Yıldırım'ın dahi güvencesi yoksa sokaktaki ne yapsın" şeklinde konuştu. 

AĞBABA: SOKAK ÜNİVERSİTESİ KURACAĞIZ

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, yok sayılan, görmezden gelinen emekçilerin bu çalıştay ile ilk kez görünür hale getirildiğini söyledi. Sokak emekçilerine "Sizler sokaklarımızın zenginliği, aslında hayatımızın kendisisiniz" diye seslenen Ağbaba, Türkiye'de 10 milyon kişinin kayıt dışı çalıştığını, ancak TÜİK'in ölçmediği 6 milyon kişinin de simit satarak, fal bakarak, atık toplayarak ekmeğini sokaktan kazandığını ifade etti.

Ağbaba, sokak esnafınını haklarını savunucaklarını, Sokak Üniversitesi kuracaklarını, ayrıca sokak esnaf oda, dernek, kooperatiflerinin örgütlenmesini sağlayacaklarını belirterek, "Tüm sokak emekçilerini, politikacıların görmediği bir kesimi hep beraber görünür kılacağız" diye konuştu.

'BİR YANDA SOKAK EKONOMİSİ BİR YANDA HORTUMCU PİYASA EKONOMİSİ'

Çalıştayda konuşan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise şunları söyledi:

"Bizim için de özel bir gün. Arkadaşlarımız güvencesizlikten ve görünmeyenlerden söz ettiler. Aslında hepimiz onları görüyoruz. Gözümüzün önündeler ama bu insanların sorunu var mı yok mu bunu düşünmüyoruz. Bu insanlar nasıl geçiniyor, bu insanlar hayata nasıl tutunuyor, düşünmediğimiz konu bu. Bu insanların sorunları var ve hayata tutunmaya çalışıyorlar ve emin olun çok da karamsar değiller. Hayatı günlük yaşıyorlar, keyifle yaşamak istiyorlar. Bu insanlar hayat mücadelesi veriyorlar. O perdenin arkasında neler oluyor, günlük yaşamlarında neler oluyor bunları bilmiyoruz. Hepimizin görevi bu kesime biraz daha yakından bakmaktır, bu kesimin sorunları ile ilgilenmektir."

Sokak emekçilerini görünür kılmanın CHP için zorunlu olduğunu söyleyen Kılıçdaroğlu, sokak emeçilerini 'Sokak ekonomisi aktörleri' olarak tanımladı ve 'hortumcu piyasa ekonomisi ve aktörleri' ile 13 maddede aralarındaki farkı sıraladı.

'HORTUMCU EKONOMİNİN AKTÖRLERİ DEVLET İHALELERİNİN YÜZDE 90'INI KONTROL EDİYOR'

Kılıçdaroğlu, sokak ekonomisi aktörlerinin herhangi bir sermayesi olmadığını, hem belediyeye hem maliyeye vergi ödediğini, hortumcu piyasa ekonomisi aktörlerinin ise milyar dolarlık sermayeleri olduğunu, vergi ödememek için vergi cennetlerinde şirket kurduklarını belirtti. Kılıçdaroğlu, "Sokak ekonomisi aktörleri Türkiye'deki sayıları yaklaşık 6 milyondur. En büyük dertleri geçimdir. Hortumcu piyasa ekonomisinin aktörleri sayıları çok sınırlıdır. Rant gelirlerinin ve devlet ihalelerinin yüzde 90'ını kontrol ederler. Geçim diye bir dertleri yoktur" dedi.  Sadece İstanbul'daki 76 gökdelen için bir avuç rantiyeciye sağlanan gelirin 240 milyar liradan fazla olduğunu söyleyen Kılıçdaroğlu, "Sokak ekonomisinin aktörleri; devlet ihalelerine girme güçleri, mali olanakları yoktur. Hortumcu piyasa ekonomisinin aktörleri; devletin en önemli fabrikaları, Sakarya'daki tank palet fabrikası dahil, ihaleli, ihalesiz bunlara peşkeş çekilir" dedi.

'HAK ARAYANLAR TERÖRİST İLAN EDİLİYOR'

Kılıçdaroğlu, Anayasa Mahkemesi'nin sosyal devlete dair bir kararını okuyarak, sosyal devlet ile herkesin geleceğe güvenle bakacağını ifade etti.

Gelirler arasında uçurum olduğunu dile getiren Kılıçdaroğlu, "Sosyal devlet nedir? Soyal devlet; insan haklarına dayanan kişilerin huzur refah ve mutluluk içinde yaşamalarını güvence altına alan kişi hak ve özgürlükleriyle kamu yararı arasında adil bir denge kuran, çalışanları koruyan, milli gelirin adalete uygun bir biçimde dağılması için gerekli önlemleri alan, sosyal adalet ve dengeleri gözeten devlete sosyal devlet denir. Bugün hak arayanların terörist ilan edildiği bir dönemde yaşıyoruz" dedi.

SOSYAL HAKLARI SAĞLANINCAYA KADAR

Kılıçdaroğlu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Odası'nın sokak esnafının da hakkını savunması gerektiğini belirterek, sokak esnafının sosyal güvenlik hakları sağlanıncaya kadar mücadeleyi sürdüreceklerini kaydetti.

Kılıçdaroğlu'nun konuşmasının ardından oturumlara geçildi. İlk oturumda kürsüye davet edilen ayakkabı boyacısı 64 yaşındaki Yaşar Demirkıran, oğlunu kaybettiğini ve 6 torununa boyacı sandığı ile baktığını belirtti.

Çalıştayda Romanlar, Abdallar, geri dönüşümcüler sorunlarını anlatırken, ötekileştirilen kesimler için mücadele yürüten aktivistler de söz alıp deneyimlerini paylaştı. Aynı zamanda bir sokak müzisyeni Çankaya Belediyesi'nin kendilerine ancak sabah 09.30'dan sonra izin verdiğini belirterek, belediyenin çalışma saatleri konusunda esneklik göstermesini istedi.

Çalıştay konuşmaların ardından son bulurken, Kılıçdaroğlu ve parti yöneticileri davul zurna ile salondan uğurlandı.