'Türkiye'de gazeteciler dijital tehdit altında'
Fatma YÖRÜR
ARTI GERÇEK – Marmara Üniversitesi’nden Dr. Behlül Çalışkan’ın Türkiye’deki Gazetecilerin Dijital Güvenlik Farkındalıkları ve Uygulamaları araştırması sonuçlandı.
Dijital güvenlik üzerine gerçekleştirilen bu araştırma ile Türkiye’nin karmaşık teknolojik ve politik ikliminde gazetecilerin güvenliğine yönelik karşılaştıkları zorlukların ve tehlikelerin incelenmesi amaçlanıyordu. Çalışma sonuçları Norveç’in Oslo kentinde düzenlenen Uluslararası Çatışma ve Hassas Konular Üzerine Çalışan Gazetecilerin Güvenliği Konferansı'nda paylaşıldı.
Çalışma, gazetecilerin dijital teknolojiyi, hangi dijital güvenlik riskleri altında kullandıklarını ve bu risklere karşı bilgilerini öğrenmeyi amaçlıyordu.
54 profesyonel gazetecinin katıldığı ankette gazetecilere mesleklerinden dolayı güvenlik endişesi yaşayıp yaşamadıkları soruldu. Katılımcılar yüzde 96 oranında güvenlik endişesi belirtirken, güvenlik endişesi ile neyi kastettikleri sorulduğunda "kişisel güvenlik" ve ardından "bilgi güvenliği" ve "birlikte çalıştıkları insanların güvenliği" yanıtını verdi.
TUTUKLANMA ENDİŞESİ ÖNDE
Gazetecilerin karşı karşıya bulunduğu üç zorluğu sıralamaları istendiğinde, tüm gazeteciler tutuklanma veya gözaltına alınma endişesini öncelikle belirtiyor. İkincisi işten atılma % 48 ve üçüncü olarak fiziksel saldırıya uğrama endişesi % 45 olarak belirtiliyor.
Araştırmaya katılan hemen hemen tüm gazeteciler (% 98,1) hükümetin telefon görüşmelerini, e-postalarını ve çevrimiçi iletişimle ilgili verileri topladığına ve gazeteci olmanın verilerin toplanma olasılığını arttırdığını düşünüyor.
Katılımcıların yüzde 72'si son 18 aydaki gazetecilik faaliyetlerinden dolayı tepki aldığını belirtirken, gazetecilerin neredeyse yarısı şahsen tehdit edildiğini söyledi.
Gazetecilerin yüzde 26'sı, son 18 ay içinde, güvenlik kaygıları nedeniyle bir haberi takip etmediğini yüzde 32'sinin belirli bir kaynağa ulaşmasının engellediğini belirtti.
Bu endişelerin çoğunun son 18 ayda iletişim davranışlarını değiştirdiğini belirten gazeteciler, yüzde 40 oranında hassas dokümanları depolama ya da paylaşma biçimini ve diğer gazetecilerle, editörlerle ya da haber kaynaklarıyla iletişim biçimini değiştirmeye çalıştığını söyledi.
TÜRKİYE’DE GAZETECİLER İNTERNETTEN TOPLADIĞI BİLGİLERE GÜVENİYOR
Anket sonuçlarına göre gazeteciler, haber ve bilgileri toplamak ve raporlamak için web ve mobil teknolojiye güveniyor. Ankete katılanların yaklaşık yüzde 90'ı bir haber yazarken ve çalışmaları sırasında webi araştırma için kullandığını söyledi.
Haberciler araştırma aşamasında en çok Twitter, Facebook ve YouTube'u kullanırken, dağıtımda Twitter en popüler sosyal ağ oldu.
Ankete katılan gazeteciler, haberi araştırma ve dağıtma ve bir medya organıyla irtibat kurmak için genellikle e-posta kullanırken katılımcıların yarısı güvenli e-posta servislerinden haberdar değil. En çok kullanılan e-posta hesabı sağlayıcıları Gmail (% 87) ve kurumsal e-posta hizmetleri (% 52).
DİJİTAL GÜVENLİK BİLGİSİ YOK DENECEK AZ
Katılımcıların yalnızca yüzde 34'ü, bir e-posta hizmetinde güvenliği en önemli özellik olarak görürken geri kalanlar güvenlik yerine, kullanım kolaylığı ve popülerliği öne alıyor.
Gazetecilerin yüzde 37'si dijital tehdit modellemeyi biliyor ve % 66'sı çalışırken dijital güvenliği artıran araçlardan haberdar değil.
Dijital güvenliği geliştiren araçların farkında olan gazetecilerin çoğu, güçlü parolalar veya VPN kullanma gibi temel stratejileri uyguluyor.
Dijital güvenlik eğitimi alıp almadıkları sorulan gazetecilerin eğitim deneyimlerinde bu noktanın eksikliği ortaya çıkıyor. Katılımcıların yüzde 64,2'si böyle bir eğitim almadıklarını söylerken katılımcıların yalnızca yüzde 13,2'sinde önceki 18 ayda dijital güvenlik eğitimi aldığını belirtti.
Gazetecilerin yaklaşık yüzde 40'ı dijital güvenlik bilgisini zayıf olarak değerlendiriyor. Şifre güvenliği ve veri şifreleme noktasında büyük çoğunluk bilgi sahibi değil.
ÜÇ GAZETECİDEN İKİSİ DİJİTAL GÜVENLİĞİ ARTIRAN YÖNTEMLERİ BİLMİYOR
Araçtırmacı Dr. Behlül Çalışkan, "Araştırma bulguları, güvenlik ve dijital güvenliğin Türkiyeli gazeteciler arasında büyük kaygılar olduğunu bir kez daha doğruladı. Gazetecinin yaşadığı olumsuz sonuçlar, bu endişelerin nedensiz olmadığını gösteriyor.
Türkiye'de gazeteciler genellikle haber toplamak ve raporlamak için dijital ve mobil teknolojiyi kullanıyorlar. Aralarında sosyal medya kullanımı yaygın ve haberlerini araştırmak ve dağıtmak için kullanılan bu platformlarda, güvenlik göz önüne alınmadan e-posta kullanılıyor.
Üç gazeteciden ikisi, çalışırken dijital güvenliği artıran araçlardan haberdar değil ve çoğu bu araçları nadiren kullanıyor. Kimlik avı saldırıları konusundaki farkındalığı yüksek olmasına rağmen, e-posta ve blog hizmetleri gibi dijital hizmetler seçilirken güvenliğe önem verilmiyor.
Bu düşük seviyeli dijital güvenlik bilgisi, gazetecilerin güvenli araçları ve platformları tanıtacak eğitim programlarına olan ihtiyacı açıkça göstermektedir." dedi.
