AKP talimatlı ihalelere kılıf hazırlığı
EKONOMİ - Cumhuriyet gazetesi yazarı Çiğdem Toker'in bugünkü "Davetli ihalelere ‘torba’dan kılıf" başlıklı yazısı şöyle:
"AKP rejiminin "davetli ihale" politikasına dair onlarca yazı yazdım.
Karayolları Genel Müdürlüğü başka olmak üzere; DSİ, Adalet Bakanlığı, TOKİ vb’nin Kamu İhale Kanunu’nun 21/b maddesini amacı dışında nasıl kullandığını proje proje, bedel bedel listeler halinde paylaştım.
Yazılarımın akademik çalışmalara, TBMM’de soru önergelerine -parmak çoğunluğuyla reddedilse bile- ana muhalefet partisi CHP’nin gensoru önergesine konu olmasından gazetecilik heyecanı duydum.
Son olarak da bu köşede 21/b ihalelerinin 2017’de "altın çağ"ını yaşadığını yazdım.
Kişisel çabalarla ulaştığım rakamlara göre 2017’de 150’nin üzerinde "davet" yöntemli ihale yapıldığına, toplam büyüklüğün 36.5 milyar TL olduğuna yer verdim.
Anımsatma: "Pazarlık usulü" başlıklı 21. maddenin "b" fıkrası, devletin bir kamu ihalesini hangi durumlarda "ivedi" yapabileceğini tarif ediyor. Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani durum çıkarsa, idarenin önceden öngöremediği olaylar çıkarsa idare, açık ilan etmeden şirketleri davet edebiliyor.
Fakat 21/b, bu dönem "su yolu" edildi. Talimat veren "makamlar" maddede sayılan şartları aramadı. Bugüne dek yapılmış yüzlerce 21/b eğer hukuki olsaydı, memleketin depremlerden, sellerden, salgın hastalıklardan başını kaldıramıyor olması gerekirdi.
Ama AKP kadrolarına popülizm avantajı sunması ve büyümeye etki etmesi nedeniyle 21/b, içindeki önkoşullar aranmadan uygulandı, uygulanıyor. (Ki bunlar bildiğimiz nedenler...)
GÜNEŞ BALÇIKLA SIVANMAZ
Şimdi gelelim bunca hatırlatmanın nedenine.
Cuma akşamı TBMM’ye yepyeni bir "torba teklif" sunuldu.
Her ‘torba’da âdet olduğu üzere "Bazı Kanunlarda..." diye başlayan teklifin imza sahipleri Mustafa Elitaş ve Ahmet Aydın. Kambiyo rejiminde yeni cezalar, paralı köprülerden geçip ücret ödemeyenlere af gibi maddeler getiren düzenlemeye bir de 21/b’yle ilgili bir madde gizlenmiş.
Eğer teklif aynen yasalaşırsa, 21/b maddesine "yapım tekniği açısından özellik arz eden" diye bir ibare eklenecek. Gerekçe ise 40 yıllık 21/b’nin "yoruma açık olması"ymış.
Yapılacak bu değişiklik ile uygulamaya netlik kazandırılacakmış...
Evet teklifin 14. maddesinin gerekçesi, biraz küçük çocuk kandırır gibi olsa da böyle.
Türkçesine gelelim. AKP iktidarı, bugüne dek deprem, salgın hastalık olmadığı halde yapılan daha doğrusu talimatla yaptırtılan milyarlık ihalelerin usule uygun olmaması nedeniyle sorun çıkaracağını artık görmüş bulunuyor sevgili okurlar.
"Yapım tekniği açısından özellik arz eden" ibaresini maddeye "takarak", "Falanca yol, filanca cezaevi, fişmanca baraj, zaten yapım tekniği açısından özellik arz ediyordu" diyebilecekler.
Hem geçmişteki ihaleler, hem de bundan sonra hızla yapmak istedikleri ihaleler açısından.
Fakat güneş balçıkla sıvanmaz.
Eğer bir ihale 21/b koşullarını taşımadığı halde 21/b’ymiş gibi yapıldıysa, içerdiği hukuksal sorunlar, sonradan düzeltmeyle giderilemez.
Söz konusu olanın, vergilerimizden oluşan ve özensizce dağıtılan kamu kaynakları olduğunu unutmuyoruz."
