HDP'li Çelik: Süryani Rahip’in tutuklanmasının arkasında rant kavgası olabilir

Derya OKATAN

ARTI GERÇEK- 6 gün önce tutuklanan Süryani Rahip Sefer (Aho) Bileçen dün akşam tahliye edildi. Tutuklanmasının hukuki olmadığını belirten HDP’nin Süryani Milletvekili Tuma Çelik, tahliyesinin, tutuklamanın altında başka nedenler olduğunu teyit ettiğini söyledi.

Mardin’in Nusaybin ilçesinde 9 Ocak günü gözaltına alınan Mor Yakup Manastırı Rahibi Sefer (Aho) Bileçen, bir gün sonra çıkarıldığı mahkemece "örgüte yardım etmek" iddiasıyla tutuklanmıştı. Bir itirafçının iki yıl önceki ifadesine dayanan Bileçen’in tutukluluğuna yapılan itiraz kabul edildi. Bileçen, dün akşam cezaevinden tahliye oldu.

Süryani rahip Aho’nun tutuklanmasına dair Artı Gerçek’e açıklama yapan HDP Mardin Milletvekili Tuma Çelik, tutuklama kararında çarpıklıklar olduğunu söyledi. Çelik, "İfade 2018’de verilmiş. O ifadeden dolayı Rahip zaten o zaman gözaltına alınıyor, ifadesi alınarak serbest bırakılıyor. Aradan yaklaşık 2 sene geçtikten sonra tekrar alınması insanın aklına başka şeyler getiriyor" dedi. "Bana göre, bir gözdağı ya da bir mesaj verilmeye çalışılıyor. Süryanilere korku salmak, Süryanilerin bugüne kadar yarattıkları değerlerin sahiplenilmesi, geliştirilmesi konusunda engelleler çıkarmak" diyen Çelik, bir diğer nedenin de Süryanilerin bölgeye geri dönüşlerinin durdurulması olabileceğini ifade etti.

1990’LARDA GÖÇ ETMİŞLERDİ

Mor Yakup Manastırı’nın 1228 metre yükseklikteki İzla Dağı’nın tepesinde bulunduğunu ve bu dağın etrafındaki bölgenin Süryani köyleri olduğunu hatırlatan Çelik, bu bölgedeki insanların, 50 Süryani’nin de faili meçhul cinayete kurban gittiği 1990’larda köylerinden göç etmek zorunda kaldığını anlattı.

‘BOŞALAN KÖYLERDE SÜRYANİLERİN MALLARI GASP EDİLDİ’

Çelik, şöyle devam etti:

"Son birkaç yılda insanlar köylerine geri dönmeye başlamıştı. Boşalan köylerdeki mülkler, araziler, evler vs değişik biçimlerde başkalarının eline geçmişti. Bu emaneten de oldu ya da gasp edildi. Geri dönüşlerle birlikte gerçek sahipleri mallarını sahiplenmeye başladı. Ancak bölgede 5-6 yıldır tapu kadastro işlemleri yapılıyor. Ve bu işlemler geri dönüşlerden önce olduğu için tapular emanetçilerin ya da gasp edenlerin eline geçmişti. Yani ortada bir rant kaybı var birileri açısından."

Kendi ailesinin arazilerinin de işletmeye verilen bir aile tarafından üstlerine geçirildiğini ve mahkemelerinin sürdüğünü anlatan Çelik, bunun gibi birçok olay olduğunu ve büyük kısmının mahkeme masrafları nedeniyle yargıya taşınamadığını kaydetti. "Hepsinin kötü niyetli olduğunu düşünmüyorum. Dönüşler yapıldığında kimisi iade etti ama çoğu da etmedi" diyen Çelik, bazı insanların da tehdit edildikleri için mahkemeye başvurmadığını anlattı.

‘TOPRAKLARIN GERÇEK SAHİPLERİNE GİTMESİNİ HAZMEDEMEYENLER OLABİLİR’

Rahip Aho’nun tutuklanmasında Süryanilerin geri dönmesiyle birlikte toprakların gerçek sahiplerine gitmesini hazmedemeyen çevrelerin kışkırtmasının da etkili olabileceğini ifade eden Çelik, ekledi:

"Bizim bölgede sırtını devlete dayayan feodal çevreler, aşiretler, korucular çok fazla." Çelik, şöyle devam etti:

"Sebebi ne olursa olsun hukuki anlamda doğru işlemeyen bir süreç var. Tutuklamanın arkasında siyasi bir sebep olabilir; Süryanilerin bölgeden geç ettirilmeye çalışılması. Ya da ikinci bir ihtimal rant kavgası olabilir. Değişik nedenler olabilir fakat hukuki mesele değil."

KİLİSE OLARAK DA KULLANILIYOR

Mor Yakup’un bir manastır olduğunu, ancak çevredeki kiliseler aktif olmadığı için kilise olarak da kullanıldığını ve Rahip Aho’nun aynı zamanda papazlık yaptığını anlatan Tuma Çelik, "Rahibin tutuklanmasından sonra ibadet de yapılamadı" dedi.

‘ÇOK SEVİLEN BİRİSİ’

Rahip Aho’nun hem Mardin’de hem de yurtdışında çok sevilen ve değer verilen birisi olduğunun altını çizen Çelik, "Çok ciddi bir sahiplenme söz konusu" diye konuştu.Çelik, Süryanilerin bu tutuklamadan nasıl etkilendiği sorumuza ise şöyle yanıt verdi:

"Evet, kırılgan bir toplum olduğumuz için iktidarların yaklaşımlarından çok ciddi şekilde etkileniyoruz. Olumlu ve olumuz her yaklaşım Süryani toplumunda hızlı bir şekilde karşılık buluyor. Baskı yapıldığında korkular artıyor, çekinceler gelişiyor. Olumlu yaklaşıldığında da hemen olumlu adımlar atılıyor. Şimdi de olumsuz bir yaklaşık söz konusu ve korkular gelişiyor. Ama biz bunu kırmaya çalışıyoruz. Baskılara verilebilecek en doğru cevabın ülkemize, topraklarımıza, birbirimize daha çok sahip çıkmak olduğunu söylüyoruz. Geçmişten beri birçok şeyle karşılaştık ama bütün bunlara rağmen bizim insanlarla bir sıkıntımız yok. Bize yönelik geliştirilen baskıcı, katliamcı, inkârcı politikaların eninde sonunda biteceğine inanıyoruz. Bunun için çaba sarf ediyoruz. Bunu yaparken de insanlara nefret gütmüyoruz. İnsanlarla bir sıkıntımız yok ama anlayışlarla sıkıntımız var. Bu anlayışla mücadele etmeye devam edeceğiz. Süryani toplumu diğer bütün toplumlar gibi gelişiyor, kırılganlığı yok etmeye çalışıyor. İnsanlar bazen yanlış yapabiliyor, bazen suç işleyebiliyor. Bunlardan kaçmak, saklanmak yerine onlarla mücadele etmeye çalışıyoruz."

‘TAHLİYESİ FARKLI AMAÇ OLDUĞUNU TEYİT EDİYOR’

Rahip Aho’nun 6 gün sonra tahliye edilmesi konusunda ise "Bu durum iktidarın yaklaşımını ortaya koyuyor. Ortada bir samimiyet, gerçeklik yok. Hukuki olarak değil farklı bir amaç tutuklandığını teyit ediyor. Daha önce birçok olayda benzer yaklaşımları gördük" dedi.