Yurttaş kemer sıktı, ÖTV'de hedef tutmadı
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı 2019 yılı üç aylık bütçe sonuçları, ekonomide yaşanan krizin yurttaşlara ciddi ölçüde kemer sıktırdığını ortaya koydu.
Yılın ilk üç ayında Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirleri artacağı yerde geçen yılın bile gerisine düştü. Sadece üç aylık dönemde ÖTV'de 10.2 milyar, KDV'de 4.4 milyar TL'lik kayıp var. Veriler, vatandaşın alışverişten kıstığını, yeni otomobil almadığını, otomobili olanın da parktan çıkarmadığına işaret ediyor. Ekonomideki durgunluk aşılmazsa iktidar daha fazla bütçe açığını göze almakla, vergileri artırmak arasında bir seçim yapmak zorunda kalacak.
Bütçenin ocak-mart dönemini kapsayan üç aylık performansı, piyasanın nabzını tutan ÖTV ile KDV gelirlerinde ciddi tehlike işaretleri verdi. ÖTV'yi akaryakıt, doğalgaz, yeni taşıt, alkol, tütün, kolalı içecekler ile dayanıklı tüketim mallarını satın alan tüketiciler ödüyor.
Ekonomi yönetimi, bir önceki yılda gerçekleşen vergi tahsilatı ile gelecek yılda ekonomiye ilişkin büyüme ve enflasyon tahminleri gibi veriler üzerinden yıllık gelir tahmini yapıyor. Sözcü gazetesinde yer alan habere göre ekonomi yönetimi, 2019'da ÖTV'den devletin kasasına yıllık 162.6 milyar lira para gireceği tahminini yaptı ve hedef olarak da bütçeye yazdı.
HEDEF TUTMADI, 10.2 MİLYAR GERİSİNDE KALDI
Bu hedefe göre, birebir olmasa da yılın ilk üç ayında ÖTV'den bütçeye 40 milyar 642 milyon lira civarında para girmesi gerekiyordu. Ancak üç aylık ÖTV geliri 30 milyar 413 milyon lirada kaldı. Bu da üç aylık gerçekleşmenin, hedeflenen gelirin 10 milyar 229 milyon lira gerisine düştüğünü gösteriyor.
Üstelik bu yılın ilk üç ayında elde edilen ÖTV geliri, geçen yılın aynı döneminde elde edilen 31.8 milyar liralık gelirin de 1 milyar 418 milyon lira gerisinde kaldı. Üç aylık gerçekleşme verileri üzerinden 12 ayın tamamını birebir hesaplamak her zaman doğru sonucu vermiyor. Zaman zaman yıllık gerçekleşme bu hesabın altında veya üstünde olabiliyor. Ancak gelirin geçen yıldan bile aşağıda kalması yıllık hedefte çok ciddi sapmaların yaşanabileceğine işaret ediyor.
EN BÜYÜK KAYIP SIFIR OTODA GÖRÜLDÜ
ÖTV'nin alt kalemleri içinde en büyük hedef sapması sıfır taşıtlara uygulanan vergide yaşandı. Ekonomi yönetimi, sıfır taşıtların satışından bu yılın tamamında 23.9 milyar lira ÖTV geliri elde edeceğini hesaplamasına karşın ilk üç ayda kasaya sadece 1 milyar 997 milyon lira girdi. Oysa yıllık hedefe uyumlu olarak üç ayda yaklaşık 5 milyar 981 milyon lira civarında bir gelir elde edilmesi gerekiyordu.
Geçen yılın ilk üç ayında elde edilen 4.6 milyar liraya bile ulaşılamayınca şimdiden 4 milyar liraya yakın sapma oluştu. Hedefe uyumlu üç aylık performans petrol ve doğalgaz ÖTV'sinde 3.6 milyar, dayanıklı tüketim mallarında 1.3 milyar, alkollü içeceklerde 1 milyar, tütünde 233 milyon ve kolalı içeceklerde 100 milyon lira civarında sapmayı işaret ediyor.
KDV gelirinde de yılın ilk üç ayında 70.6 milyar liralık yıllık hedefin sadece 13.2 milyar lirasına ulaşılabildi. Oysa 17.6 milyar lira kaynak girişi bekleniyordu. (HABER MERKEZİ)
