Türkiye'nin 'yurt dışına yatırım eğilimi' artıyor
EKONOMİ - Son dönemde ekonomi kamuoyunda gündemde olan konulardan biri Türk iş insanlarının yurt dışındaki yatırımları olarak öne çıkıyor.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın konuyla ilgili hazırladığı çalışma Türk iş insanlarının yurt dışına yönelik ilgisinin arttığına işaret ediyor.
Rapora göre, Türkiye'den giden doğrudan yatırımlar 2002 yılından itibaren hızla yükseldi ve Aralık 2017 itibarıyla 2,7 milyar dolar seviyesine ulaştı.
Doğrudan yatırımların (FDI) yurt içi hâsılaya (GSYİH) oranına 2006-2016 dönemi itibarıyla bakıldığında, yüzde 3,7’den yüzde 1,6’ya düştüğü, yurt dışına yatırım (ODI)/GSYİH oranının ise yüzde 0,2’den yüzde 0,4’e yükseldiği görülüyor.
İLGİLİ HABER: YATIRIMCI DIŞARI KAÇIYOR
2012-2017 DÖNEMİNDE YÜZDE 31,2'YE YÜKSELDİ
Türkiye’nin giden yatırımlarının gelen yatırımlara oranının uzun dönem ortalamasının üzerinde olduğu da kaydediliyor. Buna göre 2002-2017 döneminde ortalama yüzde 21,5 olan ODI/FDI oranı, Aralık 2017 itibarıyla yüzde 24,9 seviyesinde gerçekleşti.
ODI/FDI oranı alt dönemler itibarıyla incelendiğinde, 2002-2007 dönemindeki azalan trendin, 2008-2017 döneminde yön değiştirerek artışa geçtiği dikkat çekiyor. Söz konusu oranın bu dönemlerdeki ortalamasına bakıldığında 2002-2007 döneminde gerçekleşen yüzde 15,7’lik seviyenin, 2008-2017 döneminde yüzde 24,9’a, 2012-2017 döneminde ise yüzde 31,2’ye yükseldiği görülüyor.
TEPAV'ın değerlendirmelerine göre son yıllarda ODI/FDI oranında gerçekleşen bu yükseliş, bir yandan Türkiye’nin doğrudan yatırımlar için cazibesini kaybetmeye başladığını gösterirken, bir yandan da yurt içindeki yerleşiklerin yurt dışındaki fırsatları daha yakından takip etmeye başladığına işaret ediyor.
Yakın dönem (2012-2017) ortalamasının uzun dönem (2002-2017) ortalamasının yaklaşık 9,7 yüzde puan üzerinde olması, bu göstergeyi dikkatle izlemeye devam etmek gerektiğini de ortaya koyuyor.
TEPAV ekonomistlerinin yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin bu iki dönemdeki büyüme performansının, doğrudan yatırımlardaki trend değişikliğinin açıklayıcı nedenlerinden biri olabileceği belirtildi.
YATIRIMLAR İÇİN CAZİBESİNİ KAYDEBİYOR
2002-2007 döneminde yüzde 7,1 olan ortalama büyüme oranının, 2008-2016 döneminde yüzde 4,8’e gerilemesi ve aynı zamanda bu dönemlerdeki büyüme oynaklığı katsayısının da 1,7’den 4,5’e çıkması, Türkiye’ye yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancıları tedirgin etmiş gibi görünüyor.
Çalışmada, yine uzun dönem eğilimlerini gözlemek açısından, doğrudan yatırımların GSYİH’ye oranına bakıldığında; 2006-2016 döneminde alınan doğrudan yabancı yatırımın yüzde 3,7’den yüzde 1,6’ya düştüğü, yurt dışına giden yatırımın GSYH’ye oranının ise yüzde 0,2’den yüzde 0,4’e yükseldiğine işaret edildi.
TEPAV çalışmasında son dönemde ODI/FDI oranında gerçekleşen yükseliş, bir yandan Türkiye’nin doğrudan yatırımlar için cazibesini kaybetmeye başladığını gösterirken, bir yandan da yurt içindeki yerleşiklerin yurt dışındaki fırsatları daha yakından takip etmeye başladığına işaret ettiği vurgulandı.
