Çin ekonomisi koronavirüsten olumsuz etkilenecek

ARTI GERÇEK - Çin'de koronovirüs kaynaklı ölümlerin 106'ya çıkması küresel piyasalarda da panik ve endişe yaratırken, ülkede 3 Şubat'a kadar ertelenen tatilin dönüşü sırasında insan hareketlerinin artmasıyla ölümlerin ikinci bir zirve yapabileceği belirtiliyor. 

Çin Maliye Bakanlığı ve Ulusal Sağlık Komisyonu'ndan yapılan ortak açıklamaya göre, 2019-nCoV salgınını önlemek için 60,33 milyar yuan (yaklaşık 8,74 milyar dolar) tahsis edildi.

Çin Ulusal Sağlık Komisyonu ise, yaptığı açıklamada, Wuhan’dan Bahar Bayramı ve koronavirüs salgını etkisiyle ayrılan 5 milyon kişinin izlendiğini açıkladı.

Wuhan Belediye Başkanı Cou Şienvang, dün Bahar Bayramı ve salgın etkisi nedeniyle 5 milyondan fazla kişinin şehirden ayrıldığını açıklamıştı. Vuhan kentinin nüfusu 11 milyonu buluyor.

ÇİN EKONOMİSİ VE TURİZM OLUMSUZ ETKİLENECEK

Capital Economics'in gelişen piyasalara ilişkin hazırladığı raporda, Çin'de ortaya çıkan virüsün yılın ilk çeyreğinde ülkenin GSYH'sini olumsuz etkileyeceği, özellikle Hong Kong ve Tayland gibi diğer Asya ülkelerinin de turizm açısından etkileneceği, gelişen piyasalarda ilk çeyrekte büyümenin sert biçimde yavaşlayacağı belirtildi.

Raporda, 2003 yılındaki SARS salgınında Çin'de perakende ve ulaşım sektörlerinin en büyük darbeyi aldığı, Singapur, Hong Kong, Tayvan'a gelen turist sayısının sert biçimde düştüğü hatırlatıldı.

Birçok gelişen ülkenin para politikalarının gevşeme döngüsüne girdiği, gelecek birkaç ay daha bu döngünün devam edeceği ifade edildi.

Finansal piyasaların yıla karışık başladığı, getirilerin muhtemelen gelecek çeyreklerde görece baskı altında kalacağı belirtildi. Açıklamada, "Emtia fiyatları ve döviz piyasaları baskı altında ancak virüs salgını kontrol altına alınırsa emtia fiyatlarında bu yıl yükseliş bekliyoruz. Genel anlamda bakıldığında gelişen piyasalarda bu yıl büyümenin yıllık yüzde 4'e yükseleceğini düşünüyoruz. Koronavirüs özellikle gelişen Asya ekonomileri için aşağı yönlü risk oluşturuyor" ifadelerine yer verildi.

ÇİN YUANI EN KÖTÜ PERFORMANSI KAYDETTİ

Çin'de ortaya çıkan koronavirüse dair endişeler uluslararası piyasalarda güvenli liman arayışını hızlandırdı. Virüs endişelerine bağlı olarak riskli varlıklardan kaçış hızlanırken, hisse senetleri, ham petrol ve Çin Yuanı virüse ilişkin endişelerle sert düştü. Altın, yen ve frank gibi varlıklar güvenli liman talebiyle değer kazandı.

Virüs nedeniyle ölenlerin sayısı hızla artarken, özellikle gelişen ülke borsalarında, para birimleri ve tahvillerinde iki aydır süren ralli de sona erdi. Çin Yuanı benzer para birimleri arasında en kötü performansı kaydederken, Şanghay Borsası 30 yılın en kötü yeni yıl kapanışını yaptı.

Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin'deki salgın ve insani kayıplarının yanı sıra gelişmeler, küresel ekonomi için de endişelere neden oluyor. 14.1 trilyon dolarlık dev milli geliriyle küresel gelirin yüzde 16.4’üne sahip olan ülkede ortaya çıkan koronavirüs salgınının seyri, küresel ölçekte varlık fiyatlarını şimdiden etkilerken reel ekonomiyi de sarsma potansiyeli taşıyor.

ENFEKSİYON BÖLGELERİNDE OPERASYON AZALTILIYOR

Sanayi üretiminin de tıpkı özel yatırımlar gibi koronavirüs salgınının negatif etkilerinden zarar göreceği belirtiliyor. Bu durum, Çin talebine dayalı ekonomileri ve Bloomberg Economics’in belirttiğine göre, Çin’in Asyalı komşularını ve emtia ihracatçılarını da en büyük zorlukla yüz yüze bırakacak.

Honda Motors Co. ve Nissan Motors Co.’nun da aralarında bulunduğu küresel şirketler çalışanlarını virüsten etkilenen alandan çıkarıyor. Ayrıca, eğlence parkı şirketleri, sinema salonları, perakendeciler ve restaurant zincileri çalışanlarını korumak için enfeksiyon bölgelerine operasyonlarını azaltıyor ya da erteliyor.

IHS Markit Asya Pasifik Baş Ekonomisti Rajiv Biswas yazdığı raporda, "Wuhan’da ortaya çıkan koronavirüs 2020 yılı Asya Pasifik ekonomik görünümünü için yakın vadede önemli ölçüde aşağı yönlü risk teşkil ediyor.  Bu negatif şokun bölgesel ekonomiler için kapsamı ve devamlılık süresi Wuhan’daki salgının ne kadar çabuk kontrol altına alınabileceği ile alakalı" dedi.

SIFIR NOKTASI WUHAN

Virüsten en büyük zararı Wuhan gördü. 11 milyonluk şehir kilitlendi. Yollar boşaldı ve milyonlarca insan karantinaya alındı. 214 milyar dolarlık ekonomi gayrısafi yurtiçi hasılanın yüzde 1.6’sını oluşturuyor. Lojistik, otomobil ve çelik imalatı için hayati olan Wuhan, Çin’in merkezinde yer alması, seyahat ve üretim aksamalarının büyüklüğünün altını çiziyor.

Hubei bölgesi ve Wuhan karantinasının yanı sıra, Çin mevcut tatili birkaç gün uzattıve Şanghay gibi diğer şehirler, işletmelerden açılışları bir hafta daha ertelemelerini istedi.

Bu uzun süreli kapatmanın Çinli şirketlerin gelirlerini etkileyeceği, tüketime zarar vereceği ve aynı zamanda en azından geçici olarak sanayi üretimi ve ihracatı da etkileyeceği bildirildi.

UBS Group AG, Nomura Holdings Inc. ve Barclays Bnak Plc. 2003 yılındaki SARS salgınını inceleyerek potansiyel ekonomik etkileri araştırıyor.

Bloomberg Economics, Çin’in ekonomik kompozisyonunda bugün oluşacak bir değişikliğin 2002-2003 yılında SARS salgını esnasında olandan küresel ve yerel anlamda daha derin olacağını savunuyor.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ: HATA YAPTIK

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), koronavirüsle ilgili ölümcül salgının uluslararası riskini değerlendirmekte hata yaptıklarını açıkladı. Yetkililer, bir önceki raporlarda hata yaptıklarını ve söz konusu ölümcül salgınının uluslararası alandaki aciliyetinin yüksek olduğunu belirtti.

Öte yandan, bu düzeltmenin uluslararası kamu sağlığı açısından 'acil durum ilanı' anlamına gelmeyeceği ifade edildi. Dünya Sağlık Örgütü, geçtiğimiz hafta uluslararası kamu sağlığı acil durumu ilan etmek için erken olduğunu belirterek, ölümcül salgının küresel çapta tehdide dönüşme riskinin küçük bir ihtimal olduğunu söylemişlerdi. 

DAHA FAZLA GEVŞEMEYİ OLASI BULMUYORUZ

Öte yandan, Capital Economics'in raporunda, Türkiye ekonomisine dair da bazı değerlendirmeler yer aldı. Enflasyona yönelik, "Türkiye, Hindistan, Brezilya dahil gelişen piyasaların enflasyonları Merkez Bankalarının hedefine ulaşmış veya üzerine çıkmış durumda, bu nedenle bu ekonomilerde para politikalarında daha fazla gevşemeyi olası bulmuyoruz" ifadesi yer aldı

Merkez Bankası'nın (TCMB) politika faizinde bu ay 75 baz puanlık indirim yaptığı hatırlatılarak, "Türkiye ve Hindistan'ın faiz görünümü konusunda daha şahiniz. Artan enflasyonun merkez bankalarını yıl sonundan önce parasal sıkılaşmaya iteceğini düşünüyoruz" yorumuna yer verildi.

Gelişen piyasa para birimlerinin geçen ay karışık seyrettiği belirtilerek, "Şili pesosu en kötü performansı gösterdi. Biz çoğu gelişen ülke para biriminin yıl sonuna dek dolar karşısında yüzde 5 civarında düşmesini bekliyoruz. En kötü performansı yine Arjantin pesosu ve Türk Lirası gösterebilir" ifadesi kullanıldı.