Ekonomide koronavirüs etkisi: Fatura SARS'ı aştı

Çin'de koronavirüs salgını nedeniyle otomotiv, bilgi teknolojileri, turizm, perakende ve ulaştırma başta olmak üzere birçok sektörde üretim kayıpları yaşanıyor. Çin Hükümeti, virüsün etkili olduğu sanayi bölgelerinde üretimi yasakladı. Çin’deki faaliyetlerini geçici süreyle durduran uluslararası şirketlere her gün yenileri eklenirken, uzmanlar, yeni koronavirüsün yarattığı tehdidin, 2003 yılında yine bu ülkede yaşanan SARS salgınından çok daha ciddi olduğu uyarısında bulunuyor.

Önde gelen yatırım kuruluşlarına göre ise, yaşanan olumsuz tablonun Çin ile birlikte küresel ekonomiye etkilerinin beklenenden ağır olabileceğine dikkat çekiyor. Uzmanlara göre, ortaya çıkan gelişmeler Çin’in 2020 yılı büyümesinde ciddi oranda düşüşe neden olabilir. Çin Hükümeti de virüs salgını nedeniyle ekonomik büyümede kayıplar yaşanabileceğini açıkladı.

2019-nCoV koronavirüs salgınında Çin’deki vakaların sayısı 800 kişiyi öldüren ve küresel ekonomiye 40 milyar dolara mal olan SARS’ı geçti. Şirketlerin üretimleri durdurup mağazalarını kapatmasıyla Çin’de perakende, teknoloji ve otomotiv gibi sektörlerde ciddi üretim ve hizmet aksamaları yaşanıyor ve 170 kişinin hayatını kaybettiği salgının dünyaya maliyeti her geçen gün artıyor.

Koronavirüs salgınında ölü sayısı 170’e, enfeksiyon tespit edilen vaka sayısı 7 bin 711’e yükseldi. Böylece 2019-nCoV adı verilen yeni koronavirüs salgınında vaka sayısı SARS’ı geçmiş oldu. Perakende ve otomotiv başta olmak üzere birçok sektörde şirketler üretime ara verme veya evden çalışma imkanı gibi önlemlerle salgını kontrol altına almaya çalışıyor.

Uzmanlar, Çin Hükümeti'nin salgınla mücadele için bazı bölgelerde ekonomik faliyeti sınırlandıran önlemlerine paralel paralel, salgının ekonomik etkilerinin SARS’takinden çok daha ağır olabileceğini söylüyor.

WILBUR ROS, ÇİN ZİYARETİNİ İPTAL ETTİ

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, devlet televizyonuna dün yaptığı açıklamada yeni koronavirüsü önlemenin ve kontrol altına almanın hala çok amansız ve karmaşık bir görev olduğunu söylerken, salgın ABD-Çin ticaret görüşmelerini bile etkiledi.

ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross, ‘ilk faz’ anlaşmasının devreye girmesine paralel gelecek ay planlanan Çin ziyaretini iptal etti. Ayrıca, Moody’s’in ardından Capital Economics ve Nomura gibi kuruluşlar salgının ekonomik etkilerinin beklenenden ağır olabileceğine işaret etti.

BÜYÜME YÜZDE 5 VE ALTINA DÜŞEBİLİR

Dünya gazetesinin aktardığına göre, Çin Hükümeti ekonomisti Zhang Ming, dün ülkenin 2020 ekonomik büyümesinin koronavirüs salgını nedeniyle yüzde 5 ve altına düşebileceğini söyledi. Caijing dergisinin haberine göre Zhang Ming, "Hızla yayılan ve son rakamlara göre 170 kişinin ölümüne neden olan salgın ilk çeyrekte büyümeyi yüzde 1 kadar aşağı çekebilir" dedi.

Uluslararası derecelendirme kuruluşu S&P'ye göre, virüsün yayılma hızı sürdüğü sürece Çin’in bu yıl büyümesi beklenenden 1.2 puan daha az olabilecek. Moody’s de yaptığı açıklamada, "Koronavirüse ilişkin en büyük risk, Çin'de ve dışında insan sağlığına ve bu virüsü taşıyanlara yönelik. Virüsün yayılmasının, 2003 yılındaki SARS epidemisinde yaşandığı gibi ekonomik sonuçları olabilir" değerlendirmesini yapmıştı.

TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ EVDEN ÇALIŞACAK

Çin’de faliyet gösteren Alibaba, Tencent, Baidu, Facebook gibi teknoloji şirketleri tüm çalışanlarına bir süre daha evden çalışmaları talimatı verirken, We Work Çin genelinde 55 paylaşımlı ofisini kapattı.

TikTok’un sahibi Çinli Bytedance tatilde seyahat etmiş çalışanlarına kendilerini 14 gün boyunca karantinaya almaları çağrısı yaparken, Goldman Sachs, Standard Chartered ve UBS Group gibi dev finans kuruluşları da çalışanlarına benzer tavsiyelerde bulundu. HSBC çalışanlarının Hong Kong ve Çin’e seyahat etmesini yasakladı.

PERAKENDEDE YÜZLERCE MAĞAZA KAPATILIYOR

Teknoloji firmalarında operasyonel işler evden çalışma ile bir nebze devam ettirilebilirken, perakende ve sanayi sektörlerinde ise işler daha çetrefilli. Dün 2019 son çeyrek finansal sonuçlarını açıklayan Apple, salgının görünümdeki belirsizliği artırdığını söylerken, Çin’de bir mağazasını kapatıp, diğer mağazaların çalışma saatlerini düşürdü ve çalışanlarının seyahatlerine kısıtlama getirdi.

İsveçli mobilya üreticisi IKEA Çin’deki 30 mağazasının 15’ini kapattı. McDonald’s, Hubei eyaleti genelinde beş kentte şubelerini kapatırken, Starbucks Çin genelinde 2 bin mağazasını kapattı ve beklenenden iyi çeyrek sonuçlarını açıkladığı toplantısında 2020 mali yılının salgından olumsuz etkilenebileceğine işaret etti.

Ülke genelinde Japon perakendeci Uniqlo 100, H&M 45, Swatch 5 mağazasını kapatma kararı aldı. Kanada merkezli sinema teknolojileri üreten Imax Corp ise birçok filmin vizyona girişini erteledi. MKM Partners’a göre sadece yeni yıl tatili boyunca şirketin salgın nedeniyle en az 60 milyon dolar gişe zararı olacak.

KÜRESEL OTOMOTİV SEKTÖRÜNE ETKİLERİ OLACAK

Salgından en çok etkilenmesi beklenen alanlardan biri ise Çin’de çok fazla üretim tesisi bulunan otomotiv sektörü. Japon otomotiv devi Toyota Çin’deki fabrikasında üretime 9 Şubat’a kadar ara verirken, Honda da Wuhan yakınlarındaki fabrikasından 30 yönetici ve ailelerini Japonya’ya tahliye etme kararı aldı.

Volkswagen, Çin’deki çalışanlarına tatil sonrası iki hafta daha evden çalışmalarını tavsiye ederken, Nissan da charter bir uçakla Wuhan’daki fabrikanın yabancı yöneticilerini ve ailelerini tahliye etmeyi planlıyor.

HAVA YOLLARINDAN ART ARDA UÇUŞ İPTALLERİ

Gelişmelere paralel ABD hükümeti tüm Çin-ABD uçuşlarını askıya almayı değerlendirirken, aralarında British Airways, United Airways, Finnair, Air Canada, Hong Kong merkezli Cathay Pacific Airways, Tayvan merkezli China Airlines, Jetstar Asia ve IndiGo, Güney Kore merkezli Air Seoul ve Endonezya merkezli Lion Air’in bulunduğu birçok havayolu Çin uçuşlarını tamamen veya kısmen askıya aldı.

Çin’e yaptığı tüm seferlerini ocak ve şubat için durduran British Airways açıklamasında, "Bu aksaklıktan dolayı müşterilerimizden özür dileriz fakat müşterilerimizin ve mürettebatımızın güvenliği her zaman önceliğimizdir" ifadelerini kullandı.